Jump to content

Wikimedia Vakfı Yıllık Planı/2025-2026

Add links
From Meta, a Wikimedia project coordination wiki
This page is a translated version of the page Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026 and the translation is 98% complete.
Outdated translations are marked like this.
Other languages:
Wikimedia Vakfı 2025-2026 Yıllık Planı

İnsanlık tarihinde daha önce hiç olmadığı kadar çok insanın oy kullandığı 2024'teki tarihî seçim yılının ardından, 2025'te dünyada Wikimedia Hareketi için hem zorluklar hem de fırsatlar barındıran kimi önemli jeopolitik, düzenleyici, politika ve sosyal değişimler yaşanıyor.

Ocak 2026'da Vikipedi 25 yaşına girecek. Bu nesil değiştiren yıldönümü, Wikimedia Vakfı'nın bir sonraki yıllık planın tam ortasında gerçekleşecek. Bakıldığında, bu durum bir yandan bu eşsiz küresel bilgi kaynağını korumak ve büyütmek için yerinde ve pragmatik planlama gereksinimini artırırken bir yandan da üzerinde düşünmek ve kutlama yapmak için ele zor geçecek bir fırsat sunuyor. Gerçekten de, misyonumuz bizi bunu gelecek nesiller için “ebediyen sürdürmeye” çağırıyor.

Şu anda Wikimedia Vakfı'nın planlaması, acil müdahaleden başlayıp gönüllüleri, içeriği, okuyucuları ve finansmanı artırmayı amaçlayan çok-jenerasyonlu bir stratejiye kadar uzanan bir yelpazeyi kapsıyor. Aynı anda hem kısa, hem orta ve uzun vadeli çalışabilmeliyiz.

2030 ve ötesine bakınca, planlamanın bu farklı seviyeleri Wikimedia Hareketi'nin “özgür bilgi ekosisteminin temel altyapısı” olarak hizmet etme şeklindeki stratejik yönünü geliştirmektedir. Bu Yıllık Plan, hızla değişen internet ortamında tarafsız, özgür ansiklopedik nitelikte içeriğe duyulan hayati gereksinimi kabul etmektedir. Çalışanlarını ve projelerini korumak için Wikimedia'nın değerlerini ve ilkelerini nasıl güçlendirebileceğimizi ve savunabileceğimizi sormaktadır. Gelecek nesiller boyunca gelişmeye devam etmeleri için yeni katılımcılara ve tüketicilere kolektif olarak nasıl ulaşabileceğimize odaklanmaktadır.

Bu bağlamda, bu Yıllık Plan ve Bütçe, önümüzdeki mali yıl için (Temmuz 2025 - Haziran 2026) hedeflerin genel hatlarının yanı sıra kaynakların nelere harcandığına ve önceliklerini nasıl belirlediğine dair bir döküm sunuyor. Yönünü, çevremizdeki dünyanın temel eğilimleri ve ihtiyaçları ve Wikimedia Vakfı'nın nasıl etkili biçimde yanıt verebileceği sorusu belirlemektedir.

Dünya şu anda bizden ne bekliyor?

Son birkaç yıldır planlama süreci bu temel ve yol gösterici soruyla başladı. Bu soru, yıl boyunca Wikimedia'nın misyonunu gerçekleştirmek için sürdürdüğümüz çalışmaları şekillendiren "küresel eğilimler" ve "topluluk eğilimleri" araştırmalarına ve analizlerine yön verir.

Doğrulanmış, tarafsız bilgilerin çevrimiçi olarak paylaşılmasına yönelik zorluklar ve tehditler önemli ölçüde artmıştır. Çevrimiçi bilgiye duyulan küresel güven azalmakta ve hangi bilginin doğru olduğu konusundaki ortak fikir birliği parçalanmaktadır. Çevrimiçi teknoloji platformlarını düzenlemeye çalışan yasalar ve politikalar, Vikipedi gibi kâr amacı gütmeyen platformlara her zaman yeterli yer açmamaktadır.

Çevrimiçi ortamdaki makine üretimi içerik miktarında üstel bir artışın görüldüğü, hızla değişen bir dijital ortama da tanıklık ediyoruz. Güvenilir biçimde insan-üretimi olan yüksek kaliteli bilgi, teknoloji platformlarının web'den kazıyıp platformlarındaki yeni arama deneyimleri (gerek yapay zekâ, gerekse geleneksel arama) aracılığıyla alıp yaymak için yarıştığı, gittikçe azalan çok değerli bir meta haline geldi. Üçüncü taraf içerik kullanımı arttıkça projelerimizin daha az görünür hale geldiğini görsek dahi, Wikimedia projelerinin rolü bu bağlamda hayati önem kazanmaktadır.

Ayrıca, Wikimedia topluluklarının uzun vadeli sürdürülebilirliği, kaliteli içeriğe katkıda bulunan ve katkı vermeyi sürdüren yeni kullanıcıların sürekli olarak gelmesine bağlıdır. Yeni nesil editörleri işe başlatmak için yollar deneyeceğiz ve projelerde kalite ve güvenilirliğin sağlanmasında önemli rol oynayan güvenilir gönüllülerin (geniş haklara sahip kullanıcılar olarak da adlandırılır) sayısını artıracağız.

Tutarlı hedefler, yenilikçi deneyler

Bu plan, işte bu ve diğer küresel eğilimlerle yüzleşme sırasında söz konusu eğilimlere hem tutarlılık hem de yenilikçilikle yanıt vermektedir. Aşağıda açıklanan hedefler, önceki planların tutarlı bir şekilde uygulanmasına dayanmaktadır (bkz. 2024, 2023, 2022). Vikipedi ve Wikimedia projelerinin güvenilir, güvenli, erişilebilir ve her yerdeki katkı sağlayıcıların ve tüketicilerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde gelişimini sürdürmek için, Vakfın önceliklerinin ve kaynaklarının merkezinde teknoloji altyapısı ve ürün geliştirme desteği yer almaya devam etmektedir.

En baş hedeflerimiz, Wikimedia'nın özgür ve açık İnternet'in hayati bir parçası olarak hem teknolojiyi hem de projelere güç veren insanları desteklemedeki “sosyo-teknik” rolünü yansıtmanın basitleştirilmiş ve daha etkili bir yolu olarak üçlü biçiminde (Altyapı, Gönüllü Desteği ve Etkililik) yeniden düzenlenmiştir.

  • Altyapı Hedefi: Önceki yıllarla tutarlı olarak, Altyapı hedefi altındaki çalışmalar şu şekilde düzenlenmiştir:
    • Wiki Deneyimlerini iyileştirmek, böylece tüketicilerin ve okuyucuların geri dönmeyi, derinlemesine etkileşimde bulunmayı ve kendileri için anlamlı olan şekillerde katkıda bulunmayı istemelerini sağlamak;
    • Gelecekteki izleyici kitlelerine ulaşmak için, yeni nesil katılımcıların ve tüketicilerin zamanlarını geçirdiği çevrimiçi sosyal alanlara ansiklopedik içerik getirmek gibi yollar da dahil olmak üzere, yeni yollar denemek;
    • Test etme ve geliştirme hızını artırmak ve yeni teknolojileri daha da hızlı bir şekilde denemek için Veri Hizmetleri ne yatırım yapmak.
  • Gönüllüleri Destekleme Hedefi: Gönüllü Destekleme Hedefi, Wikimedia projelerine her düzeyde katkıda bulunan kişileri ve bu katkıları artırmak için gerekli olan sosyal sistemleri desteklemek ve korumak amacıyla Vakıf'taki birçok ekibin çalışmalarını bir araya getirir. Güvenliğe ve bilgi eşitliğine odaklananlar da dahil olmak üzere önceki yılların tutarlı hedeflerini genişleterek şunları önceliklendirir:
    • Gönüllüleri korumak güven ve emniyet desteği ve insanları korumak için altyapı ve araçlarda iyileştirmeler yapma yoluyla (örneğin, geniş çaplı suistimal durumu);
    • Yasal koruma, tarafsızlık ilkelerinin güçlendirilmesi, yanlış bilgi ve dezenformasyonla mücadele, farkındalığın artırılması ve bilgi eksikliklerinin giderilmesi yoluyla projelerimizin bütünlüğünün desteklenmesi;
    • Gönüllüler, iştirakler ve Hareket kuruluşları arasındaki kritik bağlantıları ve işbirliklerini derinleştirerek ve küresel ve bölgesel katılım yoluyla Hareketimizi güçlendirmek
  • Tesir Hedefi: Tesir Hedefi, bu hedeflere ve misyonumuza ulaşmak için Vakfın finansal, risk yönetimi, organizasyonel ve operasyonel yeteneklerini sürekli olarak güçlendirmeye ve iyileştirmeye odaklanmaktadır. Bu yıl, temel hedefler şunlardır:
    • Ek bağışçı deneyimi ile ilgili deneylerden edinilen bilgiler de dahil olmak üzere, daha uzun vadeli çeşitlendirilmiş gelir stratejilerine yatırım yapmak;
    • Vakıf genelindeki ekiplerde yerleşik risk yönetimi protokolleri, süreçleri ve sistemlerinin daha da derinleştirilmesi
    • Mali, operasyonel ve beşeri sermaye performans yönetimini güçlendirmek, işimizi etkin ve verimli bir şekilde yapmamızı sağlayacak araç ve süreçleri geliştirmek.

Gayri merkezî karar alma süreçlerinde pilot deneyler

Bu yılki yıllık plan, BU hedeflerin yanı sıra, Mütevelli Heyeti tarafından onaylanan üç pilot deneyin öğrenimlerini ve yinelemelerini de içerecektir. Bunlar, Wikimedia Hareketi'nin hesap verebilirliği ve karar vermeyi birden fazla sorumluluk alanında temsili konseylere ve gönüllü liderliğindeki kuruluşlara nasıl sorumlu bir şekilde daha fazla kaydırabileceğini değerlendirmeyi amaçlamaktadır:

  • Ürün ve Teknoloji Danışma Konseyi (PTAC): Bu organ, teknik katkıda bulunanları, iştirak temsilcilerini ve Wikimedia Vakfı'nı daha esnek, geleceğe dönük bir teknolojik platformu birlikte tanımlamak için bir araya getirir. Konsey üyeleri Ekim 2024'te açıklandı ve ilk öneri'lerini yayınlamak için Ocak 2025'te yüz yüze görüştüler.
  • Küresel Kaynak Dağıtım Komitesi (GDRC): Bu pilot çalışma, Wikimedia Hareketi genelindeki hibe ve kaynakların nasıl dağıtılacağına dair stratejiler ve politikalar belirlemek, Bölgesel Hibe Komitelerini denetlemek ve Wikimedia Vakfı'na Topluluk Fonu'nun operasyonlarıyla ilgili önerilerde bulunmak üzere gönüllü odaklı küresel bir organ kuracaktır. Wikimania 2025'e kadar iki yıllık bir öğrenme deneyi olarak Geçici bir GRDC

kurulacak ve ardından tam olarak faaliyete geçmeden önce değerlendirilecektir.

Wikimedia Vakfı, yakın zamanda Mütevelli Heyeti ile birlikte ve bir topluluk çalıştayı aracılığıyla Vikipedi'nin tarafsız bakış açısı ilkelerini bu ilkelere her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyulan bir zamanda güçlendirmeyi önermek üzere çalıştı. Bu çabaların bu Yıllık Planın kapsadığı mali yılda da devam edeceğini tahmin ediyoruz.

Yatırımlarımızı önceliklendirmek

Bağış toplama, finansal yönetim ve bu misyonu gelecek nesiller boyunca korumak ve büyütmek için çeşitlendirilmiş gelir akışlarını büyütme taahhüdü ile ilgili önceliklere dair çok yıllı stratejik planlama bakımından, Wikimedia'nın finansal modeli, temel bir konudur.

Mevcut modelleme, 2025-2026 yıllarında yaklaşık +%6 ve sonraki iki yıl için +/-%5 gelir artışı öngörmektedir. Önceki yıllara kıyasla daha mütevazı olan bu büyüme düzeyi, bir yandan sürdürülebilirliğimizi artırırken diğer yandan da kilit yatırım alanlarındaki önceliklere ve dengelere odaklanmaya devam etmemizi gerektiriyor.

Buna cevaben, bu yılın bütçesi, yakın dönem hedeflerden çok-nesilli hedeflere kadar hedeflerimizi destekleyen ihtiyatlı mali planlamaya olan bağlılığı yansıtmaktadır. Kaynaklarımız misyonumuzu ilerletmek için geleceğe dönük ve acil ihtiyaçlara cevap verebilmek için esnek olmalıdır. Son yıllarda olduğu gibi, Altyapı bütçenin en büyük kısmını oluşturmaya devam ediyor ve Hareket için doğrudan finansmanı artırmaya öncelik vermeye devam edeceğiz.

Geçen yıla benzer şekilde, teknoloji ile ilgili çalışmalar %47 ile Vakıf bütçesinin neredeyse yarısını oluştururken, gönüllülerin korunması ve projelerin savunulmasına yönelik öncelikler de %29 ile Vakfın yıllık bütçesinin toplam %76'sını oluşturmaktadır. Finans, risk yönetimi, bağış toplama ve operasyonlar için yapılan harcamalar ise kalan %24'lük kısmı oluşturuyor.

Sürdürülebilirlik için kâr amacı gütmeyen en iyi uygulamaların yanı sıra vergi, düzenleme veya politika ortamındaki planlanmamış veya beklenmedik değişikliklere yanıt verme esnekliği doğrultusunda ek bir işletme sermayesi rezerv tutulur. Bu yıllık planda, rezervin %1'i son derece stratejik, bir defaya mahsus, tekrarlanmayan bir etkinlik olarak Wikipedia'nın 25. yıldönümünü finanse etmek için kullanılabilir.

Son olarak, gönüllülere ve Hareket kuruluşlarına sağlanan doğrudan finansman, Vakfın genel büyüme oranına paralel olarak önümüzdeki yıl yaklaşık %11 oranında artacaktır. Bu fon gönüllülere, iştiraklere ve Hareket ortaklarına verilen 400'den fazla hibeyi desteklemektedir. Çok yıllı ilkeler doğrultusunda, bu fon daha sürdürülebilir uzun vadeli planlamayı desteklemek için FY26-27 ve FY27-28'de yıllık %5 daha artacaktır. Bu aynı zamanda bölgesel hibelerin enflasyona ayak uydurmasını ve genel hibe desteğinde mütevazı bir artış sağlanmasını mümkün kılmaktadır.

Daha fazla bilgi için

Wikimedia Vakfı'nın yıllık planına nasıl katılabileceğiniz hakkında burada daha fazla bilgi bulabilirsiniz.

Ayrıca, Vakıf Yıllık Plana göre kaydedilen ilerleme hakkında her iki haftada bir, bir bülten gönderir. Ayrıca geçen yılın planına göre kaydedilen altı aylık ilerlemenin genel görüntüsünü de buradan okuyabilirsiniz.

Bağlantılar ve Kaynaklar

Retrieved from "https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikimedia_Foundation_Annual_Plan/2025-2026/tr&oldid=28621083"