Jump to content

Jaarplan van de Wikimedia Foundation/2025-2026

From Meta, a Wikimedia project coordination wiki
This page is a translated version of the page Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026 and the translation is 100% complete.

Na het historische verkiezingsjaar van 2024, toen meer mensen mochten stemmen dan ooit eerder in de geschiedenis, ervaart de wereld in 2025 belangrijke geopolitieke, wetgevende, beleidsmatige en sociale verschuivingen die voor de Wikimediabeweging zowel uitdagingen opleveren als kansen.

In januari 2026 viert Wikipedia haar 25ste verjaardag. Dit is een mijlpaal voor een hele generatie. Het jubileum vindt plaats midden in het komende jaarplan van de Wikimedia Foundation. Als we naar dat toekomstige moment kijken, is het een zeldzame gelegenheid om te reflecteren, maar ook om te vieren. Die verjaardag laat ook de noodzaak zien voor een heldere en praktische planning, zodat we deze unieke wereldwijde bron van kennis beschermen en verder laten groeien. Onze missie vereist immers om dit voor eeuwig te blijven doen, voor de toekomstige generaties.

Op dit moment is de planning van de Wikimedia Foundation gericht op een brede aanpak. We moeten enerzijds snel kunnen reageren op ontwikkelingen, maar moeten anderzijds ook een strategie hebben die gericht is op meerdere generaties. Onze strategie is gericht op groei - van het aantal vrijwilligers, van de inhoud, van het aantal lezers en van de financiering. We moeten daarom tegelijkertijd bezig zijn voor de korte, middellange en lange termijn.

De meerdere niveaus van onze planning zorgen ervoor dat de strategische koers van de Wikimediabeweging gericht is op de periode tot 2030 en daarna. Daarmee zorgen we voor het behoud van de "essentiële infrastructuur van het ecosysteem van de vrije kennis." Dit jaarplan houdt rekening met de noodzaak van neutrale, vrije en encyclopedische inhoud in het snel veranderende landschap van het internet. Het vraagt om versterking en verdediging van de waarden en principes van Wikimedia, zodat onze mensen en onze projecten worden beschermd. De focus ligt op de vraag hoe we samen nieuwe bijdragers en lezers kunnen bereiken, zodat zij ook blijven bloeien voor toekomstige generaties.

In dat verband geven het jaarplan en de begroting een overzicht van de doelen voor het volgende fiscale jaar (juli 2025 - juni 2026). Bovendien laat het zien hoe onze middelen woerden ingezet en welke prioriteiten we daarbij stellen. De gekozen route is gebaseerd op de trends en behoeften in de wereld om ons heen, en hoe de Wikimedia daarop antwoord kan geven.

Wat heeft de wereld nu van ons nodig?

De afgelopen jaren is het planningsproces steeds begonnen met deze centrale en richtinggevende vraag. Het onderzoek naar en de analyse van de wereldwijde en gemeenschappelijke trends is op deze vraag gebaseerd. De resultaten daarvan geven ons werk vorm. Daarmee kunnen we de missie van Wikimedia - jaar in, jaar uit - vervullen.

De neutrale en verifieerbare informatie die online beschikbaar is, krijgt te maken met een toename van problemen en bedreigingen. Het vertrouwen in de online-informatie neemt af en de consensus over welke informatie juist is, raakt verbrokkeld. Beleid en regelgeving gericht op het reguleren van onlinetechnologie platforms houden niet altijd voldoende rekening met niet-commerciële platforms zoals Wikipedia.

We zien ook een snel veranderd digitaal landschap, inclusief een exponentiële toename van inhoud die automatisch wordt gegenereerd. Door mensen gemaakte informatie met hoge kwaliteit wordt steeds zeldzamer en waardevoller. Technologieplatforms schrapen deze informatie met hoge snelheid van het web en verspreiden die via nieuwe vormen van zoekervaringen (zowel met AI als met traditionele zoekmachines). De rol van de Wikimedia projecten hierin wordt cruciaal, maar we zien tegelijkertijd dat onze projecten minder zichtbaar worden, terwijl de inhoud van deze partijen buiten ons om verder groeit.

Daarnaast hebben de Wikimedia-gemeenschappen voor hun continuïteit op de lange term een constante instroom van nieuwe gebruikers nodig, die kwalitatieve goede inhoud bijdragen en die bovendien betrokken blijven. We zullen daarom gaan experimenteren met manieren om een volgende generatie van bewerkers te werven en ook om het aantal vertrouwde vrijwilligers uit te breiden (ook wel gebruikers met extra rechten genoemd). Zij spelen een cruciale rol in het behoud van de kwaliteit en de betrouwbaarheid van onze projecten.

Consistente doelen, innovatieve experimenten

Het jaarplan beantwoordt deze en andere wereldwijde trends met zowel consistentie als met innovatie. De doelen die hieronder beschreven zijn bouwen verder op de resultaten van de eerdere jaarplannen (namelijk die van 2024, 2023 en 2022). Het ondersteunen van de technologische infrastructuur en productontwikkeling blijft centraal staan binnen de prioriteiten en middelen van de Foundation, met als doel om Wikipedia en de Wikimedia-projecten betrouwbaar, veilig, toegankelijk en evoluerend te houden voor bewerkers en lezers overal ter wereld.

Onze hoofddoelen zijn in drie delen onderverdeeld: infrastructuur, ondersteuning van vrijwilligers en effectiviteit. Dit is een manier om “socio-technische” rol van Wikimedia op een vereenvoudigde en effectieve manier in beeld te brengen, met aandacht voor zowel de technologie als voor de mensen die de projecten dragen, als voor onze rol als vitaal onderdeel van het vrije en open internet.

  • Doel voor de infrastructuur: In lijn met de voorgaande jaren is het werk voor het onderdeel Infrastructuur als volgt georganiseerd:
    • Verbetering van de Wiki Ervaring zodat bijdragers en lezers willen terugkomen, zich verder willen verdiepen en willen bijdragen op een manier die voor hen betekenisvol is;
    • Experimenteren met nieuwe manieren om toekomstig publiek te bereiken, inclusief het verspreiden van encyclopedische inhoud naar online sociale ruimtes, waar nieuwe generaties bijdragers en lezers tijd doorbrengen;
    • Investeren in data diensten om het tempo van testen en ontwikkelen te verhogen met behulp nieuwe technologie.
  • Doel voor de ondersteuning van vrijwilligers. Het doel voor de ondersteuning van vrijwilligers neemt het werk van verschillende teams van de Foundation samen. Het gaat om acties die gericht zijn op de ondersteuning en bescherming van de mensen die bijdragen aan de Wikimedia-projecten op alle niveaus en op de sociale systemen die noodzakelijk zijn voor het groeien van hun bijdragen. Dit borduurt voort op de consistente doelstellingen van voorgaande jaren, waaronder de doelstellingen die gericht zijn op veiligheid en kennisgelijkheid. Daarbij wordt prioriteit gegeven aan:
    • Bescherming van de vrijwilligers via ondersteuning op het gebied van vertrouwen en veiligheid, door verbeteringen van de infrastructuur en met hulpmiddelen om mensen te beschermen (bijvoorbeeld tegen grootschalig misbruik);
    • Ondersteuning van de integriteit van onze projecten via juridische bescherming, versterking van de principes omtrent neutraliteit, het tegengaan van misinformatie en desinformatie, het verhogen van het bewustzijn rond kenniskloven en de aanpak daarvan;
    • Versterken van de onze beweging door belangrijke verbanden en samenwerking tussen vrijwilligers, partnerorganisaties en andere eenheden van de beweging te versterken, inclusief mondiale en regionale betrokkenheid;
  • Doel voor effectiviteit: Het doel voor effectiviteit concentreert zich op versterking en verbetering van het beheer van de Foundation, op het gebied van financiën, risico management, organisatorische en operationele capaciteiten. Dit jaar zijn de belangrijkste doelen onder meer:
    • Investeren in inkomstenstrategieën voor de langere termijn, met meer variatie voor fondsenwerving, inclusief leerpunten uit experimenten met donateurs;
    • Verdere verdieping van 'risk management protocollen, processen en systemen die gebruikt worden door teams binnen de Foundation;
    • Het verbeteren van het beheer van onze financiën, werkprocessen en menselijk kapitaal, en het verbeteren van hulpmiddelen en processen om ons werk efficiënter en effectiever te kunnen doen.

Pilot experimenten voor decentrale besluitvorming

Naast deze doelstellingen bevat het jaarplan voor dit jaar ook drie pilotexperimenten. Daaruit willen we leerpunten halen, maar daarmee willen we ook iteraties uitvoeren. Het gaat om drie door de Boad of Trustees geïnitieerde experimenten. Ze zijn gericht op het bepalen hoe de Wikimedia-beweging meer verantwoordelijkheid en besluitvorming kan overdragen aan vertegenwoordigende lichamen en aan organen die geleid worden door vrijwilligers. Het gaat daarbij om meerdere gebieden rond verantwoordelijkheid:

  • Product and Technology Advisory Council (PTAC): Deze adviesraad brengt technische bijdragers, vertegenwoordigers uit partner organisaties en de Wikimedia Foundation bij elkaar, met als doel om een veerkrachtiger en toekomstbestendiger technologisch platform te definiëren. Leden van deze raad zijn aangekondigd in oktober 2024 en hebben elkaar voor het eerst in januari 2025 persoonlijk ontmoet, waarna zij hun eerste aanbeveling hebben gepubliceerd.
  • Global Resource Distribution Committee (GDRC): Deze pilot zal een wereldwijd lichaam inrichten, gebaseerd op vrijwilligers, met als doel strategie en beleid te maken gericht op de verdeling van beurzen en financiële middelen over de Wikimedia-beweging. Daarbij zal deze commissie toezien op de Regional Fund Committees en aanbevelingen voor de Wikimedia Foundation opstellen over de werkwijze van het Community Fund. Een interim GRDC zal worden opgericht ten tijde van Wikimania 2025, gericht op een leerexperiment met een looptijd van twee jaar. Dit experiment zal worden geëvalueerd voordat het volledig zal worden ingezet.
  • Een verbeterde strategie voor de ondersteuning van organisaties binnen de beweging: Dit experiment, dat meer in lijn zal worden gebracht met de aanpak van de pilot voor de Global Resource Distribution Committee, richt zich op het ecosysteem van organisaties binnen de beweging, inclusief bestaande partners en voorgestelde entiteiten zoals hubs. Het zal zich in de eerste fase richten op feitenverzameling samen met belangrijke stakeholders, waaronder de Affiliations Committee en de Affiliate Executive Directors, met als doel om in kaart te brengen hoe de organen van de beweging momenteel zijn ingericht en hoe ze kunnen worden georganiseerd met het oog op toekomstige behoeften.

De Wikimedia Foundation heeft onlangs samen met de Board of Trustees, en via een gemeenschapsworkshop gewerkt aan voorstellen om de principes rond het neutrale standpunt van Wikipedia te versterken. Dit is momenteel meer dan ooit nodig. We verwachten dat deze inspanningen doorgaan in het boekjaar waar dit jaarplan betrekking op heeft.

De prioriteiten voor onze investeringen

Het financiële model van Wikimedia is een centraal onderwerp voor de strategische planning van de komende jaren. Dit heeft relaties met de prioriteiten van de fondsenwerving en het financieel beheer en met de ambitie om de inkomstenstromen te diversificeren. Dit alles heeft als als doel om deze missie te beschermen en te laten groeien voor de komende generaties.

Op grond van huidige voorspellingen verwachten we een groei in opbrengst van rond de +6% in 2025-2026, en +/- 5% in de volgende twee jaar. Dit betekent een bescheidener groei vergeleken met eerdere jaren. Daarom is het nodig om gefocust te blijven op prioriteiten en afwegingen in de belangrijkste investeringsgebieden, waarbij we duurzame onze bestaanszekerheid moeten verhogen.

Als reactie hierop is de begroting van dit jaar gericht op een verstandige financiële planning die zowel doelen voor de korte termijn ondersteunt, als doelen voor meerdere jaren. Het gebruik van onze middelen moet gericht zijn op de toekomst om onze missie vooruit te helpen, maar eveneens flexibel om in te kunnen spelen op plotseling opkomende behoeften. Net als in de afgelopen jaren gaat het grootste deel van het budget naar de infrastructuur en zullen we prioriteit blijven geven aan het vergroten van directe financiering voor de beweging.

Net als in het vorige jaar, zal bijna de helft van het budget van de Foundation - 47% - worden besteed aan werkzaamheden gerelateerd aan de technologie. Daarnaast wordt prioriteit gegeven aan de bescherming van vrijwilligers en verdediging van de projecten met 29%. In totaal is dat 76% van het jaarlijkse budget van de Foundation. De overige 24% worden besteed aan financiën, risicomanagement, fondsenwerving en de dagelijkse werkzaamheden.

Daarbij wordt werkkapitaal gereserveerd als reserve, in lijn met best practices voor het duurzame bestaan van non-profitorganisaties. Daarmee wordt ook de nodige flexibiliteit ingebouwd om te kunnen reageren op ongeplande of onverwachte veranderingen in de belastingen, regelgeving of beleidsomgeving. In dit jaarplan wordt 1% van de reserve mogelijk gebruikt als financiering van de 25ste verjaardag van Wikipedia, als hoogst strategisch, eenmalig en niet terugkerend evenement.

Tot slot zal de directe financiering van vrijwilligers en organisaties binnen de beweging volgend jaar met bijna 11% toenemen. Dit is in lijn met de algemene groei van de Foundation. Daarmee verstrekken wij meer dan 400 subsidies voor vrijwilligers en partnerorganisaties. In lijn met de meerjarenprincipes zal deze financiering in de fiscale jaren 26–27 en 27–28 jaarlijks met nog eens 5% toenemen om een meer duurzame langetermijnplanning te ondersteunen. Daarmee kunnen regionale subsidies ook gelijke tred houden met de inflatie. Dit zorgt voor een bescheiden verhoging van de totale subsidies die wij toekennen.

Hoe je meer te weten kan komen

Je kan hier meer informatie vinden over hoe je betrokken kan raken bij het jaarplan van de Wikimedia Foundation.

Bovendien verstuurt de Foundation elke twee weken een bulletin met de voortgang ten opzichte van het jaarplan. Je kunt ook de zesmaandelijkse momentopname bekijken van de voortgang ten opzichte van het jaarplan van vorig jaar.