Hareket Tüzüğü/Giriş
This was a historical draft of the Wikimedia Movement Charter. The latest version of the Charter that is up for a global ratification vote from June 25 to July 9, 2024 is available in the main Meta page. We thank the stakeholders of the Wikimedia movement for their feedback and insights in producing this draft. |
Wikimedia Hareketi, misyonu tüm dünyaya özgür bilgi getirmek olan uluslararası, sosyokültürel bir harekettir. Wikimedia Hareketi Tüzüğü ("Tüzük"), bu hareketin ortak misyonundaki tüm katılımcıların değerlerini, haklarını, ilişkilerini ve karşılıklı sorumluluklarını belirtir. Tüzük, Wikimedia Hareketi ile resmî olarak ilişkili tüm bireysel ve kurumsal katılımcılar, Hareket kuruluşları, projeler ve çevrimiçi ve çevrimdışı alanlar için geçerlidir.
Tüzük, Wikimedia Hareketi'ni ve değerlerini tanımlayarak, Hareket paydaşlarının birbirleriyle işbirliği yapmalarını kolaylaştırmayı amaçlamaktadır. Bu, şunları sağlayacaktır:
- aidiyet duygusu yaratılması,
- özgür bilginin sürekli oluşturulmasını ve kullanılabilirliğini güvence altına almak üzere büyüme, genişleme ve gelecekteki olasılıklar için ortak strateji üretilmesi,
- bağışçı haklarının ve Hareket'in mali çıkarlarının korunması,
- karar verme sürecine rehberlik edilmesi ve
- Hareket paydaşları arasındaki çatışmanın azaltılması.
Tüzük, gerek duyulursa Değişiklik bölümüne uygun olarak değiştirilebilir.
Değerler
Wikimedia Hareketi, bilgiye yönelik gerçeklere dayalı, doğrulanabilir, açık ve kapsayıcı bir yaklaşımı benimser. Tüm eylemlerimize rehberlik eden ortak değerler tarafından yönlendirilir. Tüm karar alma süreçlerinin bu ortak değerleri yansıtması gerekir. Uygulamada Hareket'in, temel misyonu yerine getirmek ve Wikimedia katılımcılarını küresel olarak güçlendirmek için değerleri dengelemesi önemlidir.
Bu değerler, zaten kendi çıkış noktamızda mevcut olanlardan başlayıp geleceğimiz için geliştirilmesi gerekenlere kadar uzanır. Bu değerler, bilgi paylaşımını derin bir işbirliği çabası olarak kabul etmektedir.
Özgür bilgi
Wikimedia Hareketi, ürettiği tüm içeriği, tüm yazılımlarını ve tüm platformlarına erişimi açık lisanslar ile paylaşır. Çeşitli lisanslar altında bazı harici içerikler de yer almaktadır. Wikimedia Hareketi, içerik çeşitliliğini artırmanın yanı sıra, özgür bilginin sahasını genişleterek ve bilgiyi tutmanın ve paylaşmanın yeni ve gelişen biçimlerinin entegre ederek misyonunu derinleştirmeyi taahhüt etmektedir.
Otonomi
Wikimedia Hareketi, kendi özgür bilgi misyonu rehberliğinde kalarak ve önyargı veya kayırmacılıkla engellenmeksizin bağımsız bir şekilde faaliyet göstermeye çalışmaktadır. Hareket, ticari, siyasi, diğer parasal veya promosyonel etkiler altında misyonundan ödün vermeyi reddeder.
Yerindenlik ve kendi kendine organize olma
Wikimedia Hareketi, alınacak kararları gönüllü tabanından başlayarak mümkün olan en yakın veya en düşük katılım seviyesine bırakır. Dünyanın dört bir yanındaki çevrimiçi ve çevrimdışı topluluklar, kararları yerindenlik ilkesine göre çoğunlukla kendi başlarına almalıdır. Özyönetimin ve özerk olma kabiliyetinin desteklenmesi küresel Hareket değerlerinin önemli unsurlarıdır.
Adalet
Wikimedia Hareketi, birçok özgür bilgi topluluğunun karşılaştığı bilgi adaletine yönelik çeşitli zorlukları kabul eder ve tarihsel, sosyal, politik ve diğer eşitsizlik ve yanlış temsil biçimlerinin üstesinden gelmeleri için onları güçlendirmeye çalışır. Hareket, bilgide adaleti teşvik etmek ve başarmak için aktif önlemler alır ve merkezî olmayan yönetişim ve topluluk güçlendirme yoluyla kaynak tahsis etmek için hükümler oluşturur.
Kapsayıcılık
Wikimedia projeleri birçok dilde geliştirilmekte, birçok bölge ve kültürü yansıtmaktadır. Hareket katılımcılarının çeşitliliğine karşılıklı saygı göstermek, tüm faaliyetlerin temelini oluşturur ve güvenlik ve kapsayıcılığı desteklemek üzere önlem alarak uygulanır. Wikimedia Hareketi, misyonunu ve değerlerini paylaşan herkesin insan odaklı bir vizyonla katılabileceği ve başkalarıyla birlikte yaratımda bulunabileceği, çeşitlilik barındıran bir ortak alan sağlamayı taahhüt eder. Bu kapsayıcı alan, yardımcı teknoloji yoluyla farklı özel ihtiyaçlar için erişilebilirliği destekler.
Güvenlik
Wikimedia Hareketi, katılımcılarının iyi oluşuna, güvenliğine ve mahremiyetine öncelik verir. Çevrimiçi bilgi ekosisteminde özgür bilgiye katılımı sağlamak için ihtiyaç duyulan çeşitliliği, kapsayıcılığı, adaleti ve ortaklıkları besleyen güvenli bir ortam temin eder. Gerek çevrimiçi gerekse çevrimdışı alanlarda güvenliği sağlamak bir önceliktir. Bu öncelik, kapsamlı davranış kurallarının uygulanması ve yürütülmesi ve bu faaliyetleri desteklemek için gereken kaynakların yatırımı ile geliştirilir.
Hesap verebilirlik
Wikimedia Hareketi kendi hesap verebilirliğini Wikimedia projeleri ve Hareket Organları içinde temsil edilen topluluk liderliği yoluyla sağlar. Bu, şeffaf karar alma, diyalog, kamuoyu bildirimi, faaliyetlerin raporlanması ve Gözetim Sorumluluğu'nun sürdürülmesi yoluyla uygulanır.
Dirençlilik
Wikimedia Hareketi yenilik ve deneylerle gelişir ve özgür bir bilgi platformunun ne olabileceğine dair vizyonunu sürekli yeniler. Hareket, etkili stratejiler ve uygulamalar peşinde koşar ve mümkün olan yerlerde bunları desteklemek ve yönlendirmek için anlamlı metriklere dayalı kanıtlar kullanır.