Karta Ruchu/Wprowadzenie
This was a historical draft of the Wikimedia Movement Charter. The latest version of the Charter that is up for a global ratification vote from June 25 to July 9, 2024 is available in the main Meta page. We thank the stakeholders of the Wikimedia movement for their feedback and insights in producing this draft. |
Ruch Wikimedia to międzynarodowy ruch społeczno-kulturowy, którego misja jest niesienie wolnej wiedzy całemu światu. Karta Ruchu oznajmia wartości, prawa, zależności i wzajemne odpowiedzialności wszystkich uczestników ruchu. Karta dotyczy wszystkich uczestników indywidualnych i instytucjonalnych, ciał ruchu Wikimedia, projektów oraz przestrzeni online i offline związanych z ruchem Wikimedia.
Definiując ruch Wikimedia i jego wartości, Karta ma na celu ułatwienie współpracy pomiędzy uczestnikami ruchu. Dzięki temu:
- w ruchu wytworzy się poczucie przynależności,
- wytworzy się współdzielona strategia wzrostu, poszerzenia zakresu i przyszłych możliwości zachowania ciągłości tworzenia i dostępu do wolnej wiedzy,
- zachowane będą prawa darczyńców, jak też finansowa stabilność ruchu,
- usprawnione będzie podejmowanie decyzji,
- konflikty między interesariuszami ruchu będą mniejsze.
Karta będzie podlegać niezbędnym poprawkom, jak definiuje część Poprawki.
Wartości
Ruch Wikimedia przyjmuje oparte na faktach, weryfikowalne, otwarte i włączające podejście do wiedzy. Wyznaje wspólne wartości, które kierują wszystkimi naszymi działaniami. Cały proces decyzyjny musi odzwierciedlać te wspólne wartości. W praktyce ważne jest, aby ruch równoważył wartości, aby wypełnić podstawową misję i wzmocnić pozycję uczestników Wikimedia na całym świecie.
Wartości obejmują te, które już istnieją od naszego powstania i rozciągają się na te, które są niezbędne do rozwoju dla naszej przyszłości. Wartości te uznają dzielenie się wiedzą za przedsięwzięcie oparte na ścisłej współpracy.
Wolna wiedza
Ruch Wikimedia korzysta z otwartej licencji, aby dzielić się całą produkowaną przez siebie treścią, całym oprogramowaniem i dostępem do wszystkich swoich platform. Istnieją też w nim niektóre treści zewnętrzne, objęte różnymi licencjami. Ruch zobowiązuje się do pogłębiania swojej misji poprzez poszerzanie obszarów wolnej wiedzy oraz integrowanie nowych i ewoluujących form zdobywania i dzielenia się wiedzą, a także rosnącej różnorodności treści.
Autonomia
Ruch Wikimedia stara się działać niezależnie, kierując się swoją misją wolnej wiedzy, nie ograniczoną uprzedzeniami czy faworytyzmem. Ruch nie chce narazić swojej misji na szwank w odpowiedzi na wpływy komercyjne, polityczne, monetarne lub promocyjne.
Subsydiarność i samoorganizacja
Ruch Wikimedia powierza decyzje możliwie najbardziej miejscowemu lub najniższemu możliwemu poziomowi uczestnictwa, zaczynając od wolontariuszy. Społeczności internetowe i offline na całym świecie powinny zasadniczo same podejmować decyzje, kierując się zasadą subsydiarności. Wspieranie samorządności i zdolności do bycia autonomicznymi to kluczowe aspekty wartości ruchu globalnego.
Równość
Ruch Wikimedia dostrzega różnorodne wyzwania w zakresie równości wiedzy, przed którymi stoi wiele społeczności wolnej wiedzy, i stara się umożliwić im przezwyciężenie historycznych, społecznych, politycznych i innych form nierówności i nieprawdziwej reprezentacji. Ruch podejmuje aktywne działania w celu promowania i osiągnięcia równości wiedzy oraz ustanawia przepisy dotyczące alokacji zasobów poprzez zdecentralizowane zarządzanie i wzmacnianie pozycji społeczności.
Włączanie
Projekty Wikimedia są opracowywane w wielu językach, odzwierciedlając wiele regionów i kultur. Wzajemny szacunek dla różnorodności uczestników ruchu stanowi podstawę wszystkich działań i jest egzekwowany poprzez środki wspierające bezpieczeństwo i włączenie społeczne. Ruch Wikimedia stara się zapewnić zróżnicowaną wspólną przestrzeń, w której każdy, kto podziela misję i wartości ruchu, może uczestniczyć i współtworzyć z innymi w ramach wizji skupionej na ludziach. Ta inkluzywna przestrzeń promuje dostępność dzięki technologii wspomagającej dla różnorodnych specjalnych potrzeb.
Bezpieczeństwo
Ruch Wikimedia priorytetowo traktuje dobro, bezpieczeństwo i prywatność swoich uczestników. Zapewnia bezpieczne środowisko, które sprzyja różnorodności, włączeniu społecznemu, równości i partnerstwom, które są niezbędne do szerzenia bezpłatnej wiedzy w ekosystemie informacji online. Priorytetem jest zapewnienie bezpieczeństwa zarówno w przestrzeni online, jak i offline. Priorytet ten jest realizowany poprzez wdrażanie i egzekwowanie kompleksowych kodeksów postępowania oraz inwestowanie zasobów niezbędnych do wspierania tych działań.
Odpowiedzialność
Ruch Wikimedia ponosi odpowiedzialność poprzez przywództwo społecznościowe reprezentowane w projektach Wikimedia i organy Ruchu. Jest to realizowane poprzez przejrzyste podejmowanie decyzji, dialog, ogłaszanie rzeczy opinii publicznej, raportowanie działań i przestrzeganie Odpowiedzialności opieki.
Odporność
Ruch Wikimedia rozwija się dzięki innowacjom i eksperymentom oraz stale odnawia swoją wizję tego, czym może być wolna platforma wiedzy. Ruch realizuje skuteczne strategie i praktyki oraz wykorzystuje znaczące dowody oparte na wskaźnikach, aby je wspierać i napędzać tam, gdzie to możliwe.