Mkataba wa Harakati/Kamusi
These supplementary documents are provided by the Movement Charter Drafting Committee for information purposes, and to provide further context on the Wikimedia Movement Charter’s content. They are not part of the Charter, and therefore are not included in the ratification vote, but they have been developed during the course of the MCDC’s research and consultation process. They include several types of documents:
|
Jukumu la Kujali
"Jukumu la kujali" linarasimisha na kueleza uhusiano kati ya mashirika na jumuiya za Harakati za Wikimedia wanazohudumia. Linajumuisha, lakini haliishii kwenye: kutoa mazingira jumuishi na tofauti ya kufanya kazi kwa wanajamii wa Harakati za Wikimedia; kusaidia shughuli za Harakati za Wikimedia katika miradi ya mtandaoni ya Wikimedia; kufanya kazi ili kuendeleza mipango ya maarifa ya bure pamoja na jamii kama hizo; na, kufanya kazi kama mpatanishi kati ya jumuiya hizo na umma kwa ujumla.
Jumuiya
Kundi la watu binafsi wanaoshiriki katika miradi ya Wikimedia au kuiunga mkono kwa njia kadhaa (utetezi, shirika la matukio, uratibu, n.k.). Watu hawa kwa ujumla hujulikana kama Wanawimedia.
Yaliyomo
Nyenzo yoyote iliyoongezwa, kuondolewa, kubadilishwa, kusahihishwa, kuhaririwa, kufutwa, au vinginevyo kurekebishwa na mtumiaji aliyesajiliwa au ambaye hajasajiliwa kwa kutumia kiolesura chochote cha mtumiaji ambacho huleta mabadiliko kwa kipengele chochote cha mradi wa Wikimedia.
Usawa
Usawa ni jaribio la kuhakikisha kwamba sifa tofauti za kila upande zinatambuliwa na kuthaminiwa kwa haki. Hii ni pamoja na kutambua hali na vikwazo vinavyoathiri uwezo wa wahusika wote kuwazuia kuwa na aina sawa za mafanikio. Jambo hili halitimizwi kwa kumtendea kila mtu kwa usawa.
Maarifa ya bure
Maarifa ya bure, maarifa ya wazi, na maarifa ya bure na ya wazi ni maarifa ya bure na ni maarifa yaliyo na leseni wazi ambayo yanaweza kutumika, kutumika tena, na kusambazwa upya bila vizuizi vya kifedha, kijamii au kiteknolojia.
Uchangishaji fedha
Kuchangisha ni kitendo cha kutafuta na kupata michango. Katika Mkataba huu, neno "kuchangisha pesa" linatumika kuelezea mchakato wa kutafuta michango ya kifedha kutoka kwa mashirika huru na wafadhili binafsi. Neno hili linajumuisha ruzuku zinazotolewa na wahusika wengine, mara nyingi ili kusaidia malengo mahususi.
Kwa njia zingine za kuongeza pesa, angalia kuzalisha mapato.
Ujumuishwaji
Kitendo cha kupunguza kutengwa na ubaguzi (ikiwa ni pamoja na, lakini sio tu kwa umri, tabaka la kijamii, kabila, dini, jinsia, mwelekeo wa kijinsia) na watu binafsi na vikundi kupitia kurekebisha mipangilio, sera na miundo ili kuunda hali ya kuibuka kwa uwanda wa utofauti.
Uzalishaji wa mapato
Uzalishaji wa mapato ni mchakato wa kupata pesa kusaidia lengo moja au zaidi la harakati. Baadhi ya mifano ya uzalishaji wa mapato ni:
- Harambee
- ikijumuisha ruzuku zinazotolewa na wahusika wengine (bila vikwazo au kuunga mkono malengo mahususi), zawadi kuu, au hafla za kuchangisha pesa,
- ada za uanachama kwa washirika
Kuhusiana na uzalishaji wa mapato ni "mchango wa vitu," wakati shirika au mtu binafsi anatoa huduma na/au bidhaa halisi bila malipo, au kwa kutoza ada iliyopunguzwa. Mifano inaweza kuwa ni pamoja na:
- vyumba vya mikutano au ofisi;
- upatikanaji wa mtandao wa intaneti; na
- ufikiaji wa bure kwa nyenzo za kumbukumbu.
Rasilimali
Rasilimali ni akiba au usambazaji wa pesa, nyenzo, wafanyakazi, maarifa, au mali nyingine ambayo inaweza kutolewa na mtu au shirika ili kufanya kazi kwa ufanisi.
Kwa upande wa harakati za Wikimedia, nyenzo ni pamoja na:
- mali ya fedha iliyopatikana kwa uzalishaji wa mapato;
- watu (pamoja na muda wao, juhudi, na uwezo wao; idadi kubwa sana ya wajitoleaji wanaoendesha harakati; na, idadi ndogo ya wafanyakazi wanaolipwa wanaounga mkono wanaojitolea);
- sifa ya harakati za Wikimedia na miradi na shughuli zake kama chanzo cha maarifa kinachopatikana kwa ulimwengu kwa uhuru na uwazi;
- maudhui ya miradi ya Wikimedia kama inavyoendelezwa na kusimamiwa na watu wa kujitolea;
- hifadhi halisi ambayo ina programu na maudhui ya miradi ya Wikimedia; na
- nyaraka za elimu na habari ili kusaidia miradi na shughuli nyingine za harakati.
Wadau
Mtu yeyote au kikundi chochote, kiwe ni cha kujitolea au la, kikiwa kimewekeza mtaji wa kibinadamu, kifedha au mwingine katika shirika, ambacho kinaweza kuathiri utimilifu wa malengo ya shirika au kuathiriwa na utimilifu wa malengo hayo.
Katika Mkataba huu, "wadau" ni watu binafsi au vikundi ambavyo vina hisa katika kutimiza maono ya Harakati za Wikimedia. Kwa usahihi zaidi, neno hili linajumuisha jumuiya za mtandaoni na nje ya mtandao, vikundi vilivyopangwa kama washirika, Shirika la Wikimedia Foundation, na wanachama kutoka kwa mfumo mpana wa taarifa za mtandaoni, kama vile wadau na washirika.
Ukaimishaji
Ukaimishaji ni kanuni kwamba maamuzi yanapaswa kufanywa katika kiwango cha chini kabisa, huku wadau wengine walio katika ngazi za juu wakiingilia inapobidi tu.[1]
Harakati za Wikimedia
“Harakati za Wikimedia” hurejelea jumla ya watu, vikundi, na mashirika yanayounga mkono na kushiriki katika tovuti na miradi ya Wikimedia. Inajumuisha wale wote wanaofanya kazi ndani ya sera, kanuni na maadili ya harakati.[2]
Miradi ya Wikimedia
Wikimedia ina mfululizo wa miradi ya maarifa (k.m., Wikipedia, Wiktionary, Wikiversity, na mingineyo). Miradi ya Wikimedia ya ndani au ya kibinafsi ni matoleo ya lugha ya mradi wa maarifa (k.m., Wikipedia ya Kiingereza, Wiktionary ya Kituruki). Miradi fulani ya Wikimedia ni ya lugha tofauti na haina matoleo mahususi ya lugha (k.m., Wikidata, Wikimedia Commons). Pia kuna miradi inayofanya kazi kama miundombinu kwa jumuiya ya Wikimedia, kama vile wiki ya Meta na wiki ya MediaWiki.
Kumbukumbu
- ↑ Angalia pia ufafanuzi wa Ukaimishaji & Kujiongoza wenyewe kutoka kwenye Kanuni za Mkakati wa Harakati
- ↑ Della Porta & Diani (2006) wanaona kuwa harakati za kijamii zinashiriki vigezo vitatu vya pamoja: (a) ni mitandao ya mwingiliano usio rasmi kati ya wingi wa watu binafsi, vikundi, na/au mashirika; (b) wanajihusisha na migogoro/mabadiliko ya kisiasa au kitamaduni; na (c) kuwepo kwa misingi ya utambulisho wa pamoja. Harakati zao hazina mipaka migumu, kwa kuwa mienendo tofauti huwa inalingana moja ndani ya nyingine.