Jump to content

ویکی‌داده/یادداشت‌ها/مقررات

From Meta, a Wikimedia project coordination wiki
This page is a translated version of the page Wikidata/Notes/Requirements and the translation is 100% complete.

ویکی‌داده توجه فوق‌العاده زیادی را به خود جلب کرده‌است، حتی پیش از اینکه یک خط از کد نوشته شود. این تشویق‌کننده‌است، اما از آن طرف منجر به توقعات بسیار زیادی می‌شود. ویکی‌داده چیز بسیار زیادی برای افراد بسیار زیادی است. این پروژه بر پایهٔ ایده‌ها، پیشنهادها و فناوری‌هایی‌است که تقریباً یک دهه در حین جنبش ویکی‌مدیا شکل گرفته‌اند، و حتی بسیار قبل‌تر. واضح است که گرچه ویکی‌داده پیش خواهد رفت اما همهٔ این توقعات را برآورده نخواهد کرد.

این یادداشت کوتاه با هدف گردآوردن برخی پیش‌نیازهای اساسی ویکی‌داده نوشته شده‌است، تا مطمئن شویم بحث‌ها و مجموعهٔ ایده‌های ارائه شده توسط جامعهٔ کاربری برای مؤثر واقع شدن پایهٔ خوبی دارند.

این مقررات قابل انتقال نخواهند بود:

  1. ویکی‌داده از پروژه‌های ویکی‌مدیا خواهد بود و نهایتاً توسط بنیاد ویکی‌مدیا اداره و نگهداری خواهد شد. این ایجاب می‌کند که ویکی‌داده از قوانین و مقررات جنبش ویکی‌مدیا پیروی خواهد کرد.
  2. نرم‌افزاری که ویکی‌داده از آن استفاده خواهد کرد تحت مجوز آزاد ساخته خواهد شد و فقط به نرم‌افزاری که متن‌باز است وابسته خواهد بود.
  3. نصب و راه‌اندازی برای ویکی‌داده باید با تا حد ممکن با زیرساخت کنونی بنیاد ویکی‌مدیا درهم‌آمیخته شود . این یعنی باید تا حد امکان خود را در یک زیرساخت روبرداری، گرفتن نسخهٔ پشتیبان، و عملیات سازگاری دهیم. بنابراین از مدیاویکی، پی‌اچ‌پی، مای‌اس‌کیوال و الخ استفاده خواهیم کرد.
  4. محتوای ویکی‌داده تحت اجازه‌نامه‌ای آزاد ارائه خواهد شد.
  5. محتواهای بر روی ویکی‌داده تحت قالب‌های آزاد استاندارد صادر خواهند شد.
  6. موفقیت ویکی‌داده به بزرگی مقدار داد‌هایی که ذخیره می‌کند نیست؛ بلکه به ایجاد جامعهٔ کاربری سالم و مفیدبودنش برای ویکی‌پدیا و کاربردهای دیگر است.
  7. ویکی‌داده دربارهٔ حقایق نخواهد بود، بلکه دربارهٔ ادعاها و منابعشان خواهد بود. این دو متناقض همدیگرند.
  8. ویکی‌داده کاملاً بین‌المللی‌سازی‌شده خواهد بود و به همهٔ زبان‌های پروژه‌های ویکی‌مدیا در دسترس خواهد بود.
  9. توان بیانویکی‌داده محدود خواهد بود. همیشه داده‌هایی خواهند بود که ویکی‌داده نخواهد توانست آن‌ها را نقل کند. امیدواریم به مرور زمان توان بیان ویکی‌داده بالاتر رود.
  10. توسعه‌دهندگان ویکی‌داده پیرامون محتوای ویکی‌داده تصمیم نخواهند گرفت، همان‌طور که توسعه‌دهندگان مدیاویکی دربارهٔ محتوای ویکی‌پدیا تصمیم نمی‌گیرند. آن‌ها می‌توانند به عنوان ویرایشگر مشارکت کنند اما در حالت عادی هیچ دسترسی بخصوصی (صرف اینکه توسعه‌دهنده هستند) نخواهند داشت.

این ملزومات به عنوان رهنمودی مستحکم که در طراحی ویکی‌داده اعمال کرده‌ایم، استفاده می‌شوند:

  1. ویکی‌داده سامانه‌ای جامعه‌ای-فنی است. به جای تلاش برای بیش از حد هوشمند شدن، روی جامعهٔ کاربری ویکی‌مدیا تکیه می‌کنیم.
  2. هدف اولیهٔ ویکی‌داده خدمت به استفاده‌های عملی ویکی‌پدیا خواهد بود، نه در دسترس گذاشتن حالت کامل فرضی در ارائهٔ اطلاعات.
  3. ویکی‌داده باید بین راحتی استفاده و توان بیان داده‌ها موازنه برقرار کند. نباید رابط کاربری را به‌خاطر موارد حاشیه‌ای پیچیده کرد.
  4. این که چه چیزی مورد خاص است و چه چیزی نیست بر پایهٔ مقدار کاربرد آن در ویکی‌پدیا سنجیده می‌شود. به جای شواهد و مثال‌های فرضی، با تحلیل و آنالیز ویکی‌پدیا مشخص می‌کنیم چقدر داده در ویکی‌پدیا کاربرد دارد.
  5. بگذارید عمل کنیم. پایان‌یافته از ایده‌آل بهتر است.
  6. ویکی‌داده داده‌های بسیاری را ارائه خواهد کرد که می‌توانند به تحقیقات کمک کند. ما می‌خواهیم مطمئن شویم که به‌سادگی قابل استفاده است.
  7. ویکی‌داده یک رابط ای‌پی‌آی (API) برای ایجاد رابط‌های کاربری جایگزین که از رابط‌های استاندارد ویکی‌داده هوشمندتر هستند ارائه خواهد کرد.
  8. ویکی‌داده هم توسط انسان‌ها و هم ربات‌ها به طور یکسان قابل ویرایش خواهد بود. اما صاحبان ربات باید متوجه مسئولیت بزرگشان باشند که جامعهٔ کاربری را به دردسر نیندازند.