PRISM
 | Ghi chú: Nội dung dưới đây là bài viết trên blog của Luật sư trưởng Wikimedia Foundation Geoff Brigham. Wikimedia Foundation đang tiến hành biên dịch chính thức bài đăng cùng với trang phản hồi sang tiếng Đức, Pháp, Tây Ban Nha và Nhật và dự kiến sẽ đăng vào thứ 3. Chúng tôi rất cảm kích nếu cộng đồng Wikimedia quốc tế giúp chúng tôi dịch bài viết và trang phản hồi (gần như giống nhau) sang các ngôn ngữ khác cũng như phản hồi của mọi người trong suốt quá trình xin ý kiến.
Ngoài ra sẽ có những lời bình luận ở dưới bài viết gốc, trong nhóm thư wikimedia-l, và các trang thảo luận khác. Chúng tôi có thể xem xét chuyển các lời bình luận vào trang phản hồi này, để chúng tôi có thể xem xét và trả lời cho các quan điểm và ý tưởng khác nhau. Xin cảm ơn. |
PRISM, chương trình do thám của chính phủ, và Wikimedia: Đề nghị cộng đồng cho ý kiến
Vào tuần rồi, truyền thông báo chí đã đăng tải thông tin về một chương trình theo dõi internet của chính phủ Mỹ tên là PRISM[1] được cho là sẽ cho phép chính phủ Mỹ trực tiếp thu thập thông tin cá nhân từ máy chủ của một số nhà cung cấp dịch vụ có trụ sở tại Hoa Kỳ.[2] Một số nhà cung cấp dịch vụ được cho là có liên quan đã phủ nhận sự tham dự vào PRISM,[3] nhưng Tổng thống Obama có vẻ đã biết đến chương trình này và đã có lời biện hộ cho sự tồn tại của chương trình.
Vẫn còn những điều chưa rõ và nhiều câu hỏi còn bỏ ngỏ về bản chất và phạm vi của PRISM. Các báo cáo công khai với nhiều mâu thuẫn về nội dung, đã tạo nên sự lo lắng trong cộng đồng Wikimedia, trong đó có Wikimedia Foundation.
Chúng ta ở vị thế nào
Wikimedia Foundation chưa từng nhận được yêu cầu hay mệnh lệnh tòa án phải tham gia PRISM, tuân theo Đạo luật Theo dõi Tình báo Nước ngoài (FISA), hay tham gia hoặc hỗ trợ cho bất kỳ chương trình do thám tình báo bí mật nào. Chúng tôi cũng chưa từng "thay đổi" hệ thống của mình để làm cho việc giám sát của chính phủ dễ dàng hơn, như New York Times từng báo cáo có một vài nhà cung cấp dịch vụ đã làm vậy. [4]
Tại sao chúng ta cần quan tâm
Quyền tự do ngôn luận và tự do truy cập thông tin là những nguyên tắc cốt lõi của Wikimedia. Sự giám sát chặt chẽ sẽ vi phạm những nguyên tắc này: người viết và người đọc sẽ không còn muốn viết và tìm hiểu một cách chân thật và tự do nữa. Nói một cách đơn giản, “quyền riêng tư là điều kiện cần cho quyền tự do tri thức“.
Hơn nữa, tuy PRISM là chương trình của chính phủ Hoa Kỳ, nhưng bản chất toàn cầu của internet, và cáo buộc có sự chia sẻ thông tin do thám giữa các chính phủ, đồng nghĩa với việc người dùng Internet trên khắp thế giới đều có thể bị ảnh hưởng. Vì vậy, chúng tôi cảm thấy có trách nhiệm đối với cộng đồng người viết và người đọc toàn cầu rằng chúng tôi phải giúp mọi người hiểu thêm (và phản hồi) về vấn đề này.
Tư vấn và hành động
Vì hiện nay còn nhiều câu hỏi bỏ ngỏ về PRISM, và tầm quan trọng của vấn đề này đến giá trị cốt lõi của chúng ta, chúng tôi cho rằng việc tham vấn cộng đồng Wikimedia về hành động tiếp theo của chúng ta là cần thiết.[5] Theo ý kiến của chúng tôi, các chính phủ phải minh bạch với công chúng. Sự minh bạch là tối cần thiết đối với khả năng xác định có cần thực hiện hành động pháp lý hoặc hiến pháp trong trường hợp như thế này.
Mozilla, Electronic Frontier Foundation, và Free Software Foundation, và Center for Democracy and Technology, cùng với các tổ chức khác, đã bắt đầu làm việc với nhau về vấn đề này. Họ đã bắt đầu soạn thảo một lá thư ngỏ gửi Quốc hội Hoa Kỳ, kêu gọi sự minh bạch, điều tra, cải cách, và nhận trách nhiệm, và đã yêu cầu các cá nhân và những tổ chức có quan tâm khác-như Wikimedia Foundation-tham gia.
Theo chúng tôi, chúng ta đang đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền bày tỏ và truy cập thông tin tự do vì đó là sứ mệnh của chúng ta. Do đó chúng tôi cho rằng Wikimedia Foundation nên hợp tác với các tổ chức trên, và cả các tổ chức khác, và tham gia vào nỗ lực đòi hỏi chính phủ phải nhận trách nhiệm và giải thích về chương trình do thám internet của họ.
Như đã nói, chúng tôi muốn nghe ý kiến từ bạn về các chủ đề này trước khi hành động. Chúng ta có nên tham gia cùng các tổ chức đó trong các phát ngôn và hành động chung hay không khi chúng có liên quan đến giá trị và sứ mệnh của chúng ta? Xin vui lòng ghi lại ý kiến của bạn trên trang thảo luận. Chúng tôi sẽ xem xét tất cả các phản hồi, nhưng vì sự kiện đang diễn tiến rất nhanh, chúng tôi nghĩ mình cần phải có quyết định trước ngày 21 tháng 6 năm 2013.[6]
Ghi chú
- ↑ The Washington Post và The Guardian tiết lộ vào ngày 6 tháng 6.
- ↑ Báo cáo ban đầu cho thấy tầm dữ liệu truy cập là rất rộng. Tuy vậy sau đó CNET cho rằng, chương trình ít ra cũng tuân theo quy trình chính quy và cụ thể.
- ↑ TechCrunch đã đăng tải lời phủ nhận từ 8 tổ chức được cho là có liên quan.
- ↑ Có thể có sự giám sát mà không có sự hợp tác từ chúng tôi. Việc giám sát internet nói chung của chính phủ hay ai khác đều có thể ảnh hưởng đến người viết và người đọc. Để giúp ngăn chặn điều này, các trang Wikimedia đều có thể truy cập bằng HTTPS, và cài đặt HTTPS Everywhere sẽ chuyển nó thành thiết lập mặc định. Chúng tôi đang nỗ lực đưa HTTPS thành mặc định cho cả người đọc lẫn thành viên đã đăng nhập và không cần phải cài đặt bộ mở rộng. Bản cập nhật sẽ được đăng tải trên blog kỹ thuật của chúng tôi.
- ↑ Như bạn đã biết, cộng đồng Wikimedia cùng với Wikimedia Foundation tạo ra một quy định về mối ràng buộc của Foundation với các vấn đề chính trị hoặc chính sách. Trong nhiều trường hợp áp dụng điều khoản này, một trong số đó là khi Wikimedia Foundation tìm sự cộng tác với các tổ chức khác để hành động về một vấn đề chính sách hoặc chính trị nhất định. Theo quy định này, sự tư vấn của cộng đồng luôn được đánh giá cao.
- ↑ Bản đề xuất này chỉ dùng để giải đáp vấn đề tham gia của Wikimedia Foundation mà không phải để hạn chế những thành viên Wikimedia hành động với tư cách cá nhân.