Topluluk Yeterlilik Haritası/Hakkında
Kaç Wikimedia topluluğu Vikiveri'yi iyi kullanıyor? Kaçının sosyal medya hesapları etkin? Hangi grupların yazılı bir güncel stratejisi var? Latin Amerika'daki ya da Doğu Avrupa'da en çok eksik olan yeterlikler hangileri? Ne tür bir yeterlik geliştirme yatırımı daha çok fayda sağlayacaktır?
Topluluk Yeterlilik Haritasının (TYH) amacı; bir grup, topluluk veya organizasyonun sahip olduğu ve olmadığı yeterlilikler hakkında yararlı bilgiler vermek; söz konusu yeterliliklerini oluşturup geliştirme fırsatlarını değerlendirmek ve zaman içindeki değişimi izlemektir. Bu bilgi, topluluk/kuruluş/grubun kendisinden tutun, yardım etmek isteyen bağımsız uzman ve gönüllülere ve hareket için yeterlilik oluşturma konusunda en büyük yatırımcı olan Wikimedia Vakfı'na "herkes" için yararlı olmalıdır.
Yeterlilik haritasının nasıl oluşturulacağı konusunda ayrıntılı bilgi için Kılavuz sayfasına bakın.
TYH, Wikimedia Vakfı'ndaki Topluluk Kaynakları ekibinden Asaf Bartov'un öncülüğünde gerçekleşitirlen bir deneydir ve Topluluk Yeterliliklerini Geliştirme (TYG) pilot projesinin ardından gerçekleştirilmesi önerilen adımlardan biri olarak meydana getirilmiştir.
TYH, Ocak 2018'de başlatıldı. Yararlı bulunursa daha fazla grup ve bağlı kuruluşun katkıda bulunması ve WMF'de ve başka yerlerde planlama ve kaynak tahsisi yapanlar tarafından daha fazla kullanılacağı umulmaktadır.
Yeni! Ayrıca Edgars2007 tarafından tasarlanan bu kullanışlı aracı kullanarak TYH'ye katkıda bulunabilirsiniz..
Olası sorular ve cevapları
- Bunu neden yapıyorsunuz?
- Wikimedia Vakfı'nın Topluluk Kaynakları ekibi bunu, Wikimedia hareketi genelindeki yeterliklerin ve eksikliklerin genel manzarasını daha "kapsamlı"görmek ve bu konuda sadece bazı topluluklar ve bağlı kuruluşlardan edilmiş olan, kişisel anlatılara dayalı ve plansız izlenimlerini artırmak için yapıyor. Yukarıdaki hedef ifadesine bakın.
- Neden şimdi?
- TYH deneyi, Topluluk Yeteneklerinin Geliştirilmesi pilot yılının sonucunda yapılan önerilerin birinin uygulanmasıdır.
- Neden zamanımı bunu okuyarak ya da öz değerlendirme yaparak harcayayım?
- Bu işe zamanınızı ayırmanız için birkaç sebep var: Birincisi, kendi grubunuzun/organizasyonunuzun yeterliklerini ve eksiklerini kendiniz değerlendirerek WMF'ye ve toplululuk yeterliklerinizle ilgilenen diğer potansiyel yatırımcılara, grubunuza/kuruluşunuza bu yeterlikleri oluşturmaküzere kaynak ve fırsatları sağlama şansı veriyorsunuz. İkinci sebep ise kılavuz sayfasına göre kendi kendini değerlendirme, organizasyonuzun/grubunuzun kendisinin ileriye yönelik çalışma yapabileceği olası alanları göstererek (örneğin gelecek yıllık planınız) grubunuzun/organizasyonunuzun kendisi için değerli bir egzersiz ve tartışma başlatıcıdır. Son olarak, bugün kendi (en azından bazı) yeterliklerinizi kendiniz değerlendirmeniz; altı ay sonra veya iki yıl içinde yeniden inceleyip değerlendirerek grubunuz/organizasyonunuzun bu yönlerin her birinde nasıl bir gelişme kaydettiğini (veya kaydetmediğini) görebilmenizi sağlayacaktır.
- WMF, tüm bağlı grupların ve kuruluşların bunu yapmasını bekliyor mu?
- Hayır. Bu bir fırsat ve bir araçtır. Diğer tüm araçlar gibi, kullanmakta özgürsünüz ve bunun zaman aldığını; grubunuz/organizasyonunuzun daha acil öncelikleri olabileceğini anlıyoruz. Birçok grup, organizasyon ve topluluğun sonunda kendi kendini -en azından bazı yeterliklerini- değerlendirmeye zaman ayıracağını umuyoruz ancak zorunluluk yoktur ve katılmama herhangi bir cezaya tabi değildir.
- Yeterliklerin hepsi için öz-değerlendirme yapmamız gerekir mi?
- Hayır. Kendinizle ilgili olarak değerlendirebileceğiniz, ilgi duyduğunuz veya uygun bulduğunuz ne kadar yeterlilik varsa o kadarında değerlendirme yapma konusunda rahat olun. Değerlendirmelerinizi grubunuz/kuruluşunu tartışıp anlaşma zamanı buldukça, aşamalı olarak da ekleyebilirsiniz.
- Viki-topluluğu mu, kullanıcı grubu/chapter bağlamında mı yoksa başka bir şey bağlamında mı değerlendirmeliyim?
- Değişir. Ayrı değerlendirmeler yapmak da, sadece bir tane yapmak da mantıklı olabilir. Örneğin, İngilizce topluluğunda bir çok bot kurucusu ve teknik uzman bulunurken siz "Uganda'daki Wikimedistler" gibi bot oluşturma uzmanlığına çok az sahip olan veya hiç sahip olmayan bir ülkede İngilizce dil sürümüne katkıda bulunan küçük bir topluluğa ait olabilirsiniz. Bu durumda bütün İngilizce Vikipedi topluluğunun değil, içinde bulunduğunuz Ugandalı grubun yeterliklerini tanımlamak mantıklı olacaktır. Öte yandan, Estonya topluluğunun yeterlikleri ile Estonya bölümünün yeterlikleri arasında büyük bir örtüşme olması mümkündür. Bu durumda Estonya topluluğu veya Estonya Wikimedia'sı için tek bir değerlendirme yapmak ya da belki Estonca topluluğu için sadece viki-içi yeterlikler konusunda, Wikimedia Estonya için sadece örgütsel ve viki-dışı kapasiteleri konusunda ayrı ayrı değerlendirmek faydalı olabilir. Daha ayrıntılı bilgi için kılavuz sayfasına bakınız.
- Pekâlâ, diyelim ki zamanımızı ayırdık ve bazı öz-değerlendirmeler yaptık. Bundan sonra ne olacak?
En azından Topluk Kaynaklarındaki bir program yetkilisinin katkınızı incelemesini bekleyebilirsiniz ve muhtemelen, her bir yeterlilik ve değerlendirmeye bağlı olarak o yetkilinin topluluğunuza/grubunuza/organizasyonunuza önereceği kaynakları veya fırsatları olabilir. Ne kadar çok gurup değerlendirme yaparsa, WMF o kadar bilgili olacaktır ve WMF grubunuza kaynak ve eğitim olanakları ayırabilecektir. Bir bölgedeki ortak gereksinimler, bir seferde birden çok gruba/topluluğa eğitim/desstek vermek yatırımda tasarruf sağlayacağından WMF'nin harekete geçme olasılığını daha da arttıracaktır.
- Şunu mu demek istiyorsunuz; X sayıda topluluk Y'ye gereksinim duyduğunu ifade ediyorsa WMF o gereksinimi karşılamak için kaynak ayıracağını garanti etmektedir?
- Maalesef hayır. Ancak böyle bir durum, gereksinimi gösterdiği; iç bütçe ve tahsisat görüşmelerinde bunun savunulmasını kolaylaştırdığı ve Vakfın iç kaynaklarını (WMF'de konunun uzmanları olan kişilerin eğitim düzenlemeye ve gruplara koçluk etmeye zaman ayırması gibi) yönlendirmesini sağladığı için bunu daha olası kılar.
- Peki, öyleyse WMF hangi topluluklara kaynak sağlayacağına nasıl karar verecek?
- Basit bir belirleyici algoritma yok fakat biz bu programın kaynak kullanımını öğrenip geliştirmekteyken WMF belirmekte olan topluluklara diğer gruplardan; daha büyük bir nüfusa hizmet veren geniş gruplara küçük olanlardan daha fazla öncelik tanıyacaktır ve en azından başlangıçta, muhtemelen alt daldaki meyvelere - düşük masraflı/düşük riskli yatırımlara öncelik verecektir.
- Bazı grupların kendi yeterliklerini abartabileceği ya da hafife alabileceği göznönüne alındığında bu öz-değerlendirmelerin elmalarla armutları karşılaştırmak gibi olduğu doğru değil mi?
- Hayır. Bazı kültürel eğilimlerin olabileceğini (kimi kültürler daha öz-eleştiricidir veya gelecek ve mevcut yeterliklere dair daha kötümser veya daha iyimser görüşlere sahip olabilirler) anlıyoruz. Ancak, öz-değerlendirme kılavuzuyla yapılan kabaca bir değerlendirmenin (hiç/düşük/orta/yüksek şeklinde) grupların çoğunu makul şekilde karşılaştırılabilecek değerlendirmelere götüreceğine inanıyoruz.
Sonuçta bunlar subjektif ve bilim-dışı değerlendirmeler olsa da yine de en azından bir grubun/organizasyonun kendi yeterlikleri hakkında kendi algısını gösterecektir. Ve WMF (veya yeterlik geliştirmekle ilgilenen başkaları) belli bir topluluğun/grubun/organizasyonun/bölgenin bir yeterliğini geliştirmeye bir karar vermeden önce sahip olduğumuz 'tüm geçerli bağlamı değerlendirdiğimize (örneğin sadece TYH'daki değerlendirmeleri değil, WMF'deki o topuluk/grup/organizasyon/bölge ile ilgili toplam deneyim, bağlam ve geçmişi de değerlendirdiğimize) emin olmalıyız.
- Tamam, bu belki de WMF'den çıkan en kötü fikir olmayabilir.
- Böyle düşünmenize memnun olduk. :)
- Eğer bunların hiç biri umduğunuz gibi olmazsa ne olacak?
- Bu durumda bu sayfaları arşivleyip etkili yeterlik geliştirme için başka yollar arayacağız. TYH, gözlenen gereksinimlere dayalı bir deneydir ve yararlı olacağı umut edilmektedir. Fakat umduğumuz gibi olmayabileceğini görmeye ve gerekirse değişiklikler yapmaya da hazırız. En azından bir deneyelim bakalım!
- Başka bir sorum varsa?
- Tartışma sayfasını kullanın :)
Gerçekten-sorulmuş sorular ve cevapları
- Grupların bu değerlendirmeye ne kadar zaman ayırmasını bekliyorsunuz?
Bu büyük ölçüde gruba ve sözü edilen yeterliğe bağlı. Eğer odada doğru kişiler bir araya gelmişse (mecazen "oda" - bir IRC sohbeti veya video görüşmesi de olabilir), bazı yeterlikler 3-4 dakika gibi kısa bir sürede değerlendirilebilirken (kılavuzu kullanarak, muhtemelen sadece okuyup hangi değerlendirmenin gruba en uygunu olduğunda anlaşarak) bazılarının süresi belki 15 dakikaya kadar çıkabilir. Grubun kendisini kaç yeterlikte değerlendirmeye karar verdiğine bağlı olarak, bir saatten bir kaç öğle-sonrasını ayırmaya kadar zaman alabilir. Tabi ki başta sadece grubu en çok ilgilendiren yeterliklere odaklanmak ve yavaş yavaş diğerlerini doldurmak (veya hiç doldurmamak) mümkündür.
- Gerçekçi olarak, bir değerlendirmenin geçerlilik sonu ne zamandır?
Değerlendirmelerin güncelleninceye kadar veya en azından yapılışından sonra en az bir yıl boyunca bir grubun durumunu temsil etmesini bekliyoruz. Bazı değerlendirmelerin bir kere yapılıp sonra durum değişse bile tekrar hiç ziyaret edilmiyor olabileceklerini anlıyoruz; fakat diğer yandan yeterlikteki önemli değişikliklerin (yeni gönüllüler, yeni beceriler, yeni enerji veya tersi önemli gönüllülerin kaybı) buraya kaydedilmesini bekliyoruz. TYH önemli kararları vermede olduğu gibi kullanılmayacaktır; eğer bir karar TYH'deki değerlendirmelerin doğruluğuna bağlı ise karar verici, kayıtlı değerlendirmelerin halen grup yeterliliklerini temsil edip etmediğini topluluk ile tekrar kontrol edecektir.
- 'Yeterlik' ile ne kastediyorsunuz?
- Belli bir tür iş veya görevi yerine getirmek için gerekli beceri, yetenek ve deneyim setini kastediyoruz. Kılavuz sayfasında çeşitli yeterliklerin tanımını ve öz-değerlendirme kılavuzunu bulabilirsiniz.