WikiForHumanRights 2023 n'Ogbe ndị Igbo

This page is a translated version of the page WikiForHumanRights 2023 in the Igbo Community and the translation is 96% complete.

Outdated translations are marked like this.

#WikiForHumanRights in the Igbo Community: Right to a Healthy Environment

Mmetọ gburugburu ebe obibi bụ nnukwu ihe iyi egwu nye ikike inwe gburugburu ebe obibi dị mma, n'ihi na ọ nwere ike ime ahụike mmadụ na gburugburu ebe obibi ịnwe ihe n'emeru ahu. Mmetọ nwere ike isi n'ebe dị iche iche pụta, gụnyere ụlọ ọrụ mmepụta ihe, njem ụgbọ, ọrụ ugbo, na ihe mkpofu, ma nwee ike inwe mmetụta na-adịghị mma na ikuku, mmiri, na ala. Mmetọ nwere ike ịkpata ọtụtụ nsogbu ahụike, gụnyere ọrịa iku ume, ọrịa kansa, na ọrịa akwara ozi.

N'ịgbakwụnye, mmetọ gburugburu ebe obibi na-emetụta nke ọma n'obodo ndị dịpụrụ adịpụ, gụnyere ụmụ amaala, obodo ndị na-enweghị ego, obodo Africa, bụ ndị na-ebutekarị nsogbu ahụike na gburugburu ebe obibi metụtara mmetọ. Nke a gara n'ihu pụta ìhè mkpa ọ dị ikwalite ikike maka gburugburu ebe dị mma na ikwado mmetọ gburugburu ebe obibi n'ụzọ ziri ezi.

Ndị otu mba ụwa na mpaghara dị iche iche na-ahụ maka ikike mmadụ nakweere ikike inwe gburugburu ebe obibi dị mma, gụnyere Nkwuwapụta zuru ụwa ọnụ nke ikike mmadụ, ọgbụgba ndụ mba ụwa na ikike akụ na ụba, mmekọrịta ọha na eze na omenala, na Charter Afrịka Maka ikike mmadụ na ndị mmadụ. Ọ bụ ikike dị mkpa maka ịnụ ụtọ ikike ndị ọzọ, dị ka ikike ndụ, ahụike, nri, mmiri na omenala.

Dị ka UN Environmental Programme na-ekwusi ike, ime udo na ihe okike dị oke mkpa n'ịgbasa nsogbu ụwa atọ nke mgbanwe ihu igwe, mmetọ , na mfu ihe ndị dị ndụ. Ikike mmadụ bụ ihe dị mkpa na ngwọta ọ bụla ezubere ime ka udo dị na okike, na ịkwalite ikike maka gburugburu ebe obibi dị mma bụ nzọụkwụ dị oke mkpa iji nweta ihe mgbaru ọsọ a. Mgbasa ozi Wiki for Human Rights na-achọ itinye aka na mbọ a site n'inye ozi na ime ka a mara maka mmetọ gburugburu ebe obibi na ikike inwe ezigbo gburugburu ebe obibi n'obodo Igbo n'afọ 2023.

WikiForHumanRights nke afọ a n'obodo/otu Igbo ga-agba ndị na-etinye aka/ndị sonyere ume maka ndenye gbasara ikike mmadụ, ikike maka gburugburu ebe obibi dị mma, mmetọ gburugburu ebe obibi na nsogbu ụwa atọ na Igbo Wiktionary, Wikiquote na Wikipedia Igbo

Isiokwu ndị a na-elekwasị anya

Òtù Mba nke bú United Nations ji okwu a “Criple Planetary Crises” na-atuzi aka n'ihe atọ dị mkpa gbasara gburugburu ebe obibi bụ́ ndị na-emetụta ụwa taa. Ọgba aghara ndị a gụnyere mmetọ, mgbanwe ihu igwe, na ọnwụ ụdị ndụ dị iche iche ma ọ bụ ọgba aghara gburugburu ebe obibi

Mmetọ bụ mmetọ nke ikuku, mmiri, na ala site na ọrụ mmadụ dị ka ihe omume ụlọ ọrụ mmepụta ihe, mkpofu na-ezighị ezi, njem ụgbọ, ihe ndị sitere n'okike, wdg. Nke a emeela ka mmetụta dị njọ na ahụike ndị mmadụ na mbara ala n'ozuzu ya.

Nsogbu ihu igwe n'aka nke ọzọ, bụ mgbanwe ngwa ngwa na nke siri ike na ihu igwe nke ụwa n'ihi mmụba nke ikuku griin na ikuku nke ihe omume mmadụ na-eme. Nke a na-ebute oke okpomọkụ, ịrị elu oke osimiri, na ọnọdụ ihu igwe na-adịghị mma nke nwere mmetụta dị njọ na gburugburu ebe obibi na ndụ mmadụ.

Ihe na-akpata onwu ụdị ndụ dị iche iche na ọgba aghara gburugburu ebe obibi na-esite na mbibi nke ebe obibi, ịkụ azụ̀ karịrị akarị, ọkụ ọhịa, igbukpọsị osisi, na ihe ndị ọzọ na-eyi ihe okike ịdị adị nke ụdị osisi na anụmanụ dị iche iche egwu. Nke a, n'aka nke ya, na-emetụta nguzozi nke gburugburu ebe obibi ma na-etinye nnukwu ihe ize ndụ maka ibi ndụ.

N'ijikota aka ọnụ, ọgba aghara atọ ndị a na-etinye ihe ize ndụ dị ukwuu n'ọdịmma nke mbara ala anyị na ndị bi na ya. Ọ dị oke mkpa ka ụwa mee ngwa ngwa na mkpebi siri ike iji dozie okwu ndị a na ibelata mmetụta ha.