Jump to content

User talk:Buszmail/100wikidays

Add topic
From Meta, a Wikimedia project coordination wiki

Rough Roads

[edit]

Note: This comprehensive draft serves as my ready reference for scheduling missing articles that I shall author on Tagalog Wikipedia — in fulfillment of my 100wikidays.

Ito ay isang bahagyang tala ng mga lansangan o daanan sa Kalakhang Maynila, Pilipinas, na sumailalim ng isang pagbabago ng pangalan noong nakaraan.

Maynila

[edit]

Listahan ng mga makasaysayang lansangan ng Maynila

[edit]

Makasaysayang sentido

Intramuros

[edit]

Ang lokasyon kung saan itinayo ang Intramuros ay orihinal na lugar para sa kalakalan ng mga lipi at kahariang Tagalog na nangangalakal sa mga mangangalakal na mula sa ngayo'y Tsina, Indya, Borneo, at Indonesia. Nang sakupin ng mga Kastila ito, inatasang gawing mula sa bato at konkreto ang palibot ng buong lawak ng Intramuros noong 1571 ng Espanyol na si Miguel López de Legazpi. Ang pangalang "Intramuros" ay mula sa salitang Espanyol na nangangahulugang "sa loob ng mga pader".[1] Sinira ang apat na bahagi ng pader upang maging maluwag ang pagpasok sa lungsod: ang timog-kanlurang dulo ng Calle Aduana (Abenida Andres Soriano Jr. ngayon); silangang dulo ng Calle Anda; ang hilagang-silangang dulo ng Calle Victoria (dating kilala bilang Calle de la Escuela); at ang timog-silangang dulo ng Calle Palacio (Kalye General Luna ngayon).

# Orihinal na pangalan Kaugnay na pinagmulan
ng dating pangalan 		Mga Coordinates Pangalan na ipinalit
1 Calle Real del Palacio del Gobernador Pangunahing daanan mula sa Plaza Mexico sa kahabaan ng Ilog Pasig hanggang sa Landas A. Bonifacio sa Port Area (o Pook Pantalan)[2][3][4] Coordinates: 14.58969°, N° Antonio Luna
2 Calle Aduana / Calle Claveria Ipinangalan kay Narciso Clavería[5] Coordinates: 14.59270°, N° Andrés Soriano
3 Calle Cerrada Sa wikang Kastila, cerrada na ibig sabihin ay nakapinid San Juan de Letrán
4 Calle de Almacenes Maestranza
5 Calle de Barberos Sa wikang Kastila, barberos na ibig sabihin ay tl:manggugupit Urdaneta
6 Calle de la Bomba Sa wikang Kastila, bomba na ibig sabihin ay tl:pampasabog Legaspi
7 Calle de la Escuela Sa wikang Kastila, escuela[6] na ibig sabihin ay paaralan Victoria[7]
8 Calle del Baluarte / Calle Fundición Muralla
9 Calle Farol Magallanes
10 Calle del Hospital Cabildo
11 Calle Real del Parián Coordinates: 14.59059°, N° Real
12 Calle Recogidas Anda
13 Calle San Juan de Dios Ipinangalan kay Juan de Dios, isang sundalong Portuges Legazpi
14 Calle Vivas Andres Novales

Tondo

[edit]
# Orihinal na pangalan Kaugnay na pinagmulan
ng dating pangalan 		Mga Coordinates Pangalan na ipinalit
1 Calle Alburquerque Coordinates: 14.60690°, N° Rajah Matanda
2 Calle Bancusay Ukol sa Ilog Bangkusay kung saan naganap ang Labanan sa Ilog Bangkusay Coordinates: 14.61643°, N° Francisco Varona
3 Calle Folgueras Ipinangalan kay Mariano Fernández de Folgueras Carmen Planas
4 Calle Manicninc Mula sa manicnic, uri ng punong-kahoy (na nakakalason) Filemon Aguilar[8]
5 Calle Manúguit Ipinangalan kay Agustin Manúguit, ang sinaunang lakan ng Tondo Coordinates: 14.3747°, N° Avenida Jose Abad Santos
6 Calle Pescadores Mula sa mga pulo ng Pescadores Coordinates: 14.60497°, N° Santo Cristo
7 Calle Quiricada Juan Nolasco
8 Calle Sande Coordinates: 14.60216°, N° Nicolás Zamora
9 Calle Tayabas Francis P. Yuseco

Karagdagang kaalaman: Sa Tondo, may dalawang eskinita na pinangalanang Pitóng Gatang at Amarlanhagui na nasa pagitan ng Mababang Paaralan ng Magát Salamat at Kalye Capulong malapit sa Estero de Vitás. Ang kasalukuyang Abenida Jose Abad Santos ay dating pinangalanang Calle Manuguit. Sa gayon, pinarangalan ng mga taga-Tondo ang kanilang mga kapatid. Tinalo ng mga Espanyol ang mga maharlika ng Maynila na sina Raha Matandâ at Raha Solimán noong Hunyo 1570, at bumalik sila sa Cebu kung saan sila unang nakapanirahan. Subalit sila’y pinabalik nang sumunod na taon sa ilalim ni Miguel López de Legaspi, kung saan kanilang nalipol ang kapwa nilang maharlika na si Raha Pitong Gatang mula sa Macabebe, Pampanga, sa Labanan sa Ilog ng Bangkusáy, isang estero ng Tondo. Kabilang si Pitong Gatang sa 24 na datu na namuno sa lugar kung sa ngayon ay Kalakhang Maynila, Rizal, Bulacán at Pampanga, na noong 1587-88 ay nagtangkang lumaban sa mga Kastilang mananakop. Ang tagumpay ng mga Espanyol ay nakumpirma noong Hunyo 3, 1571 nang ang mga “indio” ay nalipol. Samantala, ang makasaysayang Calle Bangkusáy na pinangyarihan ay binago ang pangalan at ngayon ay tinatawag na Kalye F. Varona.[9] Ang pagpapalit nito ay isinakatuparang ng ng Sangguniang Panlungsod ng Lungsod ng Maynila sa ilalim ng Alkalde na si Antonio Villegas noong Marso 21, 1968, tutol sa kahilingan ng mga taga-Tondo.[10]

San Nicolas

[edit]
# Orihinal na pangalan Kaugnay na pinagmulan
ng dating pangalan 		Mga Coordinates
Pangalan na ipinalit

1 Calle Aceiteros Sa wikang Kastila, aceiteros na ibig sabihin manlalangis. Isa sa mga bahay sa kalyeng ito nanirahan si Andres Bonifacio noong mga 1886-1892.[11] Coordinates: 14.60216°, N° Marcelino De Santos
2 Calle Encarnación Asunción
3 Calle del Rondín Numancia
4 Calle Salinas Juan Sebastián Elcano
5 Calle Soledad Camba[12]
6 Calle de Santa Rosa Urbiztondo

Binondo

[edit]

Ang Binondo ay ang Chinatown o nayong Tsina na distrito ng Maynila. Ito ang pinakalumang nayong Tsina sa mundo at naging sentro ng komersyo ng bansa noong panahon ng pananakop ng mga Amerikano. Marami sa mga komersyal na establisyimento ng Binondo ang nawasak pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, kung saan lumipat ang mga kompanya sa Makati, ang pinansiyal na kabisera ng Pilipinas.

# Orihinal na pangalan Kaugnay na pinagmulan
ng dating pangalan 		Mga Coordinates
Pangalan na ipinalit

1 Calle Almansa Ipinangalan sa bayang Kastila na Almansa Coordinates: 14.60196°, N° Florentino Torres
2 Calle Anloague Hango sa salitang anluwagi, na ibang tawag para sa karpintero;[13] nanirahan sa kalyeng ito ang mga karpinterong Tsino na nagbebenta ng muwebles na yari sa kahoy Coordinates: 14.60457°, N° Juan Luna
3 Calle Arranque Mula sa Kastilang arranque na ibig sabihin ay paandarin (ang isang makina o motor) Coordinates: 14.60662°, N° Teodora Alonzo
4 Calle Díaz Ipinangalan kay Valentín Díaz[14] Benavidez
5 Calle Nueva Yuchengco
6 Calle Príncipe Ipinangalan kay Alfonso XIII, na prisipe pa noon[15] Coordinates: 14.59882°, N° Rafael del Pan[16]
7 Calle Rosario Ipinangalan bilang pagpupugay patrona ng Simbahan ng Binondo, ang Birhen ng Banal na Rosaryo</ref> Coordinates: 14.59822°, N° Quintín Paredes
8 Calle San Jacinto Kalye na kung saan matatatagpuan ang noo'y Panciteria San Jacinto[17] Tomás Pinpin
9 Calle Soledad Ipinangalan kay Nuestra Señora de la Soledad de Manila o Mahal na Birhen ng Soledad ng Porta Vaga[18] Dasmariñas
10 Calle Oriente Kalye na kung saan matatatagpuan ang noo'y Hotel de Oriente Coordinates: 14.60086°, N° Victoria Ty-Tan
11 Calle Sacristía Sacristia de Binondo[19] Coordinates: 14.60143°, N° Román Ongpin
12 Paseo de Azcárraga[20] Apelyido ng magkapatid na anak ng mga Espanyol, sina Marcelo at Manuel, na isinilang sa Pilipinas noong panahon ng Kastila. Si Marcelo Azcárraga ay nakilala sa Espanya, at naging ministro ng digmaan at dalawang beses bilang punong ministro. Coordinates: 14.60387°, N° C.M. Recto Avenue

Karagdagang kaalaman: Ang pangunahing bahagi ng Azcárraga na humahantong sa baybayin ng San Nicolas at Tondo mula sa Binondo ay pinangalanang Paseo de Azcárraga, sa ngalan ng mestisong Pilipino-Kastila na Ministro, si Marcelo Azcárraga y Palmero. Sa Santa Cruz, nahati ang lansangan ng tatlong estero na dumadaloy sa distrito: ang Calle General Izquierdo, Calle Paz at Calle Bilibid. Sa Sampaloc, tinawag ang lansangang ito na Calle Iris na nagtapos sa Calle Alix (na ngayon ay kilala bilang Kalye Legarda. Noong 1961, ipinangalan ang abenida kay Senador Claro Mayo Recto. Noong Hulyo 7, 1892, sa isang gusaling may bilang na 72 Calle Azcarraga, sa kanto ng Calle Sagunto (na ngayon ay nangagalang Santo Cristo) sa Tondo, itinatag ni Andres Bonifacio ang rebolusyonaryong lipunan na Katipunan.

Quiapo

[edit]
# Orihinal na pangalan Kaugnay na pinagmulan
ng dating pangalan 		Mga Coordinates
Pangalan na ipinalit

1 Calle Barbosa Coordinates: 14.59728°, N° Bautista
2 Calle Dulumbayan Salitang pinagsama na nangangahulugang dulong bayan[21] Coordinates: 14.61433°, N° Rizal Avenue
3 Calle Echagüe Ipinangalan kay Rafaél de Echagüe Coordinates: 14.59810°, N° Carlos Palanca Sr.
4 Calle El Dorado Coordinates: 14.59701°, N° Manuel L. Quezon Blvd.
5 Calle Pelota Trinidad
6 Calle San Roque Ipinangalan kay San Roque Padre Gómez
7 Calle San Sebastián Ipinangalan kay San Sebastián Coordinates: 14.59897°, N° R. Hidalgo
8 Calle Raón Ipinangalan kay José Antonio Raón Gonzalo Puyat

Sta. Cruz

[edit]

Itinatag ang distrito ng Santa Cruz (nakaugaliang pinapaikli sa "Sta. Cruz") noong 1594 ng mga Kastila, at kalaunan ay pinamunuan ito ng mga mangangalakal at tagapagpamili dahil sa kalapitan nito sa Ilog Pasig. Hindi nagtagal ay nagkaroon ito ng mga bahay-kalakal at mga gusali na nakatuon sa pagkakalakal at paglilibang. Sa kasalukuyan, tahanan ito ng ilang mga makasaysayang gusali.[22] Dating bahagi ang Sta. Cruz ng Parokya ng Quiapo, bago ito naging sariling parokya noong Hunyo 20, 1619. Kapwa ang Quiapo at Santa Cruz ay mga nayon na umasailalim sa sinaunang lalawigan ng Tondo.

# Orihinal na pangalan Kaugnay na pinagmulan
ng dating pangalan 		Mga Coordinates
Pangalan na ipinalit

1 Calle Almansa Ipinangalan sa bayang Kastila na Almansa Coordinates: 14.60196°, N° Florentino Torres
2 Calle Batangas Mula sa salitang batangan, na nangangahulugang balsa sa pangingisda A. Lorenzo Jr.
3 Calle Camarines Mula sa Kastilang camarín, na ibig sabihin ay dambana Coordinates: 14.61809°, N° Herrera
4 Calle Evangelista Ipinangalan kay Edilberto Evangelista Coordinates: 14.62058°, N° Maria Natividad
5 Calle Gándara Ipinangalan kay José de la Gándara Coordinates: 14.60173°, N° Sabino Padilla
6 Calle Magdalena Ipinangalan kay Santa Magdalena Coordinates: 14.60759°, N° Guillermo Masangkay
7 Calle Mangahan Coordinates: 14.61190°, N° Pedro Guevarra
8 Calle Melba Coordinates: 14.60523°, N° Doroteo José
9 Calle Misericordia Coordinates: 14.60777°, N° Tomás Mapúa
10 Calle Morga Coordinates: 14.61666°, N° Tayuman
11 Calle O'Donell Coordinates: 14.60199°, N° Severino Reyes
12 Calle Quiotan Coordinates: 14.60037°, N° Sales
13 Calle Requesens Coordinates: 14.60961°, N° E. Remigio Street
14 Calle Sangleyes Coordinates: 14.62168°, N° Ferdinand Blumentritt
15 Calle Trozo Coordinates: 14.61107°, N° Bambáng Street
16 Calle Zurbarán Coordinates: 14.60765°, N° Valeriano Fugoso

San Miguel

[edit]
# Lumang pangalan Kaugnay na pinagmulan
ng lumang pangalan 		Mga Coordinates
Pangalan na ipinalit

1 Calle Alejandro VI Ipinangalan kay Alejandro VI Coordinates: 14.60284°, N° De los Santos Street
2 Calle Avilés Malacañan Ipinangalan sa Malacañan Coordinates: 14.59436°, N° José Laurel
3 Calle Bustillos Ipinangalan kay Fernando Manuel de Bustillo Bustamante Coordinates: 14.60195°, N° J. Figueras
4 Calle Marques de Novaliches Ipinangalan kay Pavia, na Gobernador Heneral ng Pilipinas (1854) na naging Marques ng Novaliches na ipinagkaloob ng kaharian ng Espanya Coordinates: 14.59262°, N° Nicanor Padilla
5 Calle Tuberías de Agua Sa wikang Kastila, tuberia, na ibig sabihin ay mga tubo ng tubig Coordinates: 14.59742°, N° Concepcion A. Aguila Street

Karagdagang kaalaman: Ang kasalukuyang Kalye Concepción Águila ay dating tinatawag na "Tuberías", na nangangahulugang mga tubo (ng tubig) o patubigan sa wikang Kastila. Ang kasalukuyang lansangan ng Concepción Águila ay patungo sa Nagtahan, na siyang orihinal na lokasyon ng Puwente Carriedo ("Canales de Carriedo"), na tumatakbo mula Ilog Marikina sa Santolan sa pamamagitan ng imbakan ng tubig na El Depósito, isang imbakan nasa ilalim ng tubig sa Lungsod ng San Juan patungong Intramuros na idinisenyo ni Genaro Palacios noong 1882, na naging pangunahing imbakan ng tubig para sa Maynila noong panahon ng Kastila at ng mga kalapit na bayan.

Ermita hanggang Port Area

[edit]

Sa panahong pananakop ng mga Kastila, ang kasalukuyang Ermita hanggang Port Area (o Pook Pantalan) ay dating isang bayan ng Tagalog na nagngangalang "Lagyo". Napalitan ang pangalan noong ika-17 dantaon bilang La Hermita dahil sa isang ermitanyo na nagngangalang Juan Fernandez de Leon, na nanirahan doon at nagtayo ng isang ermita, dala ang isang imahen ng Nuestra Señora de Guia. Ang pangalang tawag sa kanyang itinayong tirahan ay lumawak sa buong distrito, na naging Ermita hanggang sa kasalukuyan.

# Orihinal na pangalan Kaugnay na pinagmulan
ng dating pangalan 		Mga Coordinates
Pinalitang pangalan

1 Calle Arroceros Sa wikang Kastila, arroceros na ang ibig sabihin ay mga nagluluto ng kanin Coordinates: 14.59070°, N° Antonio Villegas
2 Calle Bagumbayan
(Paseo de las Aguadas) 		Salitang pinagsama na nangangahulugang bagong bayan Coordinates: 14.58976°, N° Padre Burgos Street
3 Calle Concepción Sa wikang Kastila, concepción na tumutukoy sa Immaculada Concepcion ni Maria, isang dogma ng Simbahang Katoliko Coordinates: 14.59040°, N° Natividad Almeda-López
4 Calle Divisoria Sa wikang Kastila, divisoria na nangangahulugang paghahati Coordinates: 14.57475°, N° Rafael M. Salas
5 Calle Florida
(Calle San Antonio) 		Sa wikang Kastila, florida, na ang ibig sabihin ay mabulaklak at kung saan binase ang pangalan ng Florida, ang estado ng Estados Unidos Coordinates: 14.57217°, N° María Y. Orosa
6 Calle Herrán
(Calzada de Herrán / Calle Real / Carretera de Santa Ana) (Calle Real de Paco) 		Ipinangalan kay José de la Herrán, isang Kastilang kapitang pandagat[23] Pedro Gil
7 Calle Isaac Peral
(Calle Cortafuegos) 		Ipinangalan kay Isaac Peral, isang inhinyerong Kastila na opisyal ng hukbong dagat ng mga Kastila Coordinates: 14.58248°, N° United Nations Ave.
8 Calle Marina Mula sa Kastilang marina na ibig sabihin hukbong-dagat Guerrero Street
9 Calle Marqués de Comillas Ipinangalan kay Antonio López, Marqués D. Romuáldez, Sr.
10 Calle Nueva (Camino Real) Sa wikang Kastila, camino real na ang ibig sabihin ay maharlikang daan A. Mabini
11 Calle Observatorio Sa wikang Kastila, observatorio, na ang ibig sabihin ay obserbatoryo Coordinates: 14.57867°, N° Padre Faura Street
12 Calle Rizal Ipinangalan kay José Rizal Taft Ave. Avenue
13 Calle San Casiano San Marcelino
14 Calle San José Alhambra
15 Calle San Luis Coordinates: 14.58159°, N° T.M. Kalaw Avenue
16 Calle Wright Coordinates: 14.57295°, N° Antonio Vásquez
17 Dewey Boulevard Ipinangalan kay Almirante George Dewey Coordinates: 14.57093°, N° Roxas Blvd.
18 Calle Real Coordinates: 14.57231°, N° M.H. del Pilar Ext.
at F.B. Harrison
19 Paseo de Santa Lucia
o de Paseo de María Cristina 		Ipinangalan kay Infanta Maria Cristina A. Bonifacio

Karagdagang kaalaman: Noong una, ang mga pook ng kapwa Malate at Ermita ay mararating lamang sa pamamagitan ng dalawang pangunahing lansangan, isa na rito ang Calle Real, na nasa tabi ng orihinal na baybayin ng look ng Maynila noong kapanahunang kolonyal ng Kastila. Kilala ito noon bilang Calle Real (sa salitang Espanyol) o Royal Street (sa salitang Ingles), na nagsilbing pambansang daanan na nag-uugnay ng Maynila sa mga lalawigan sa timog. Ang kasalukuyang Bulebar Roxas ngayon ay wala pang reklamasyon at nasa ilalim pa ng dagat noon. Sa kahabaan ng Calle Real ay ang mga bahay at palayan na may bantas na mga simbahan ng Malate at simbahan ng Ermita. Ang mga lumang instalasyong militar tulad ng Plaza Militar at Puwerte San Antonio Abad ay matatagpuan din dito. Tulad ng maraming mga lumang kalye sa Maynila, napalitan ito noong 1921 ng pangalan bilang galang kay M.H. Del Pilar, ang Pilipinong propagandista na humalili kay Graciano López Jaena bilang patnugot ng La Solidaridad, ang pahayagan ng kilusang dumudulog ng Reporma sa Pilipinas na nakahimpil sa Barcelona.

Malate

[edit]

Ang Malate, isa sa mga pinaka-abalang distrito ng Lungsod ng Maynila, ay nagsimula bilang isang maliit na nayon ng pangingisda noong panahon ng kolonyal na Espanyol. Ang pangalang Malate ay hinango mula sa isang korupsyon ng salitang Tagalog ukol sa katagang maalat.[24] Ang bansag na ito ay malamang na tumutukoy sa maalat na tubig sa pook na yoon, dulot ng naghahalo na tubig-dagat mula sa karatig na dalampasigan. Maaari din na ang kahulugan na salita ay madaming latian o "malati" dahil malapit ito sa look ng Maynila.[25] Nagtatag ng mga prayleng Agostino ng parokya dito noong Setyembre 8, 1588, na nagpaparangal sa "Nuestra Señora de los Remedios", o ang Banal na Inang Nagbibigay ng Lunas.

# Orihinal na pangalan Kaugnay na pinagmulan
ng dating pangalan 		Mga Coordinates
Pangalan na ipinalit

1 Calle Remedios Ipinangalan kay Nuestra Señora de los Remedios

[26][27]

Sinagoga
2 Calle Agno Mula sa Agno Casto, puno na ginagamit sa panggamot Coordinates: 14.56764°, N° tl:Don Francisco A. Reyes
3 Calle Carolina Mula sa Carolinas, hilaga at timog, mga estado ng Estados Unidos Coordinates: 14.56883°, N° Madre Ignacia
4 Calle Colorado Mula sa Colorado, estado ng Estados Unidos Coordinates: 14.57547°, N° Felipe Agoncillo
5 Calle Dakota Mula sa Dakota, estado ng Estados Unidos Coordinates: 14.56889°, N° Adriatico
6 Calle Florida Mula sa Florida, estado ng Estados Unidos Coordinates: 14.57217°, N° Julio Nakpil
7 Calle Indiana Mula sa Indiana, estado ng Estados Unidos Coordinates: 14.57333°, N° Pilar Hidalgo Lim
8 Calle Militar Coordinates: 14.57231°, N° J. Quintos Street
9 Calle Nebraska Mula sa Nebraska, estado ng Estados Unidos Coordinates: 14.57927°, N° Jorge Bocobo
10 Calle Tennessee Mula sa Tennessee, estado ng Estados Unidos Coordinates: 14.57512°, N° Gen. Miguel Malvar
11 Calle Vermont Mula sa Vermont, estado ng Estados Unidos Coordinates: 14.57458°, N° Julio Nakpil
12 Calle Vito Cruz Ipinangalan kay Hermogenes Vito Cruz[28] Coordinates: 14.56327°, N° Pablo Ocampo
13 Calzada de Singalong Mula sa salitang singgalong, bahagi ng kawayan[29] San Andrés

Paco

[edit]

Ang distrito ng Paco, na dating kilala bilang San Fernando de Dilao hanggang 1791, ay isang sinaunang bayan ng Maynila na itinatag ng mga misyonerong Espanyol na Pransiskano noong 1580. Nakilala ito bilang Paco (palayaw ng Francisco) de Dilao at sa kalaunan ay pinaikli sa Paco.[30]

# Lumang pangalan Kaugnay na pinagmulan
ng lumang pangalan 		Mga Coordinates
Pangalan na ipinalit

1 Calle Canónigo Canónigo (Wiktionary) President Quirino Avenue Ext.
2 Calle California California, estado ng Estados Unidos Coordinates: 14.57873°, N° Josefa Llanes Escoda
3 Calle Dart Coordinates: 14.57581°, N° Angel Linao
4 Calle Oregon Oregon, estado ng Estados Unidos Coordinates: 14.58093°, N° Apacible Street
5 Calle Unión Union Station, Washington DC, istasyon ng tren
na dinisenyo ni Daniel Burnham[31] 		Coordinates: 14.57943°, N° tl:F. M. Gernale

Santa Ana hanggang Pandacan

[edit]

Ang orihinal na pangalan ng distritong ito ay Meysapan (o Sapa) at pinamumunuan ng Kahariang Tagalog ng Namayan. Ito ay ibinigay ng mga mananakop na Kastila sa mga misyonerong Espanyol na Pransiskano noong 1578, at kasunod nito ay pinangalanang ito na Santa Ana de Sapa, bilang papuri sa ina ng Birheng Maria.[32]

# Lumang pangalan Kaugnay na pinagmulan
ng lumang pangalan 		Mga Coordinates
Pangalan na ipinalit

1 Carretera de San Pedro Macati ang San Pedro de Macati ay dating bahagi
ng kaharian ng Namayan, na ngayon ay bahagi
ng Sta. Ana, Maynila 		Tejeron
2 Calle Inviernes Coordinates: 14.58403°, N° Dr. M. L. Carreón Street
3 Calle Luengo Manuel Luengo
gobernador sibil ng Maynila, 1896 		Elpidio Quirino Avenue (Plaza Dilao)

Sampaloc hanggang Sta. Mesa

[edit]

Ang pagkakatatag ng Sampaloc bilang isang bayan ay kasabay ng pagkakatatag nito bilang isang parokya na independyente sa Santa Ana de Sapa noong 1613. Noong panahong iyon, kasama rito ang ngayon ay Pandacan na nahiwalay dito noong 1712. Hanggang sa unang bahagi ng ika-20 siglo, ang Sampaloc ay binubuo ng mga palayan at kagubatan na may tuldok na burol at pinagsasalu-salo ng maliliit na maruruming kalsada. Ang lugar ay napuno ng mga kakahuyan ng mga puno ng sampalok (Tamarindus indica) kung saan pinangalanan ang distrito.

# Lumang pangalan Kaugnay na pinagmulan
ng lumang pangalan 		Mga Coordinates
Bagong pangalan

1 Calle Alix José María Alix y Bonache Benito Legarda Street
2 Calle Andalucía Andalusia, Espanya Alfonso Mendoza Street
3 Calle Bálic-Bálic G. Tuazon Street
4 Calle Buenavista Coordinates: 14.3610°, N° V. Mapa
5 Calle Bustillos Fernando Manuel de Bustillo Bustamante Jose Figueras
6 Calle Castaños Lardizabal Street
7 Calle Cataluña Catalonia,
lalawigan ng Espanya 		Coordinates: 14.60736°, N° G.M. Tolentino Street
8 Calle Constancia Constância, sa Portugal Cristobal Street
9 Calle Gastambide UE Francisco Dalupan Sr. Street
10 Calle Economía Vicente Cruz
11 Calle Sobriedad F. Jhocson Street
12 Calle Gardenia Licerio Gerónimo
13 Calle Isabel Santa Isabel Coordinates: 14.60557°, N° Florentino Cayco
14 Calle Lepanto Labanan sa Lepanto Coordinates: 14.61109°, N° Sergio H. Loyola
15 Calle Lipa M.F. Jhocson Street
16 Calle Morayta Miguel Morayta[33] Coordinates: 14.60420°, N° Nicanor Reyes
17 Calle Pepín Pepin, sinaunang hari ng Pranses Coordinates: 14.61032°, N° Jesús Marzan[34]
18 Calle Padre Noval Padre José Noval Quezon Street
19 Calle Trabajo Coordinates: 14.60741°, N° Manuel Dela Fuente
20 Calle Washington Washington, estado ng Estados Unidos Coordinates: 14.61765°, N° Antonio Maceda Street[35]

Karagdagang kaalaman: Ang Sulucan ay isa sa sampung baryo na bumubuo sa arrabal ng Sampaloc. Ang iba pang siyam ay ang Bacood, Balic-Balic, Bilarang Hipon, Calubcub, Manggahan, Nagtahan, San Isidro, San Roque, at Santa Mesa. May isa pang matandang baryo na nagngangalang San Anton. Ang isa pang baryo na pinangalanang Santa Clara ay idinagdag sa kalaunan. Sa Tagalog, ang "Sulucan" (o "sulukan") ay nangangahulugang "isang lugar ng mga sulok" o "madilim, nakatagong mga sulok." Tunay na inilarawan ng mga salitang ito ang bahaging iyon ng arrabal noong panahon ng Kastila. (THE UNIVERSITY OF SANTO TOMAS CAMPUS, Hacienda de Sulucan, ca. 1900 Noong termino ni Padre José Noval, na nagsilbi bilang Rector ng Unibersidad ng Santo Tomas mula 1910 hanggang 1914, ay kung kailan nakakuha ang pamantasan ng 21.5-ektaryang lupain sa Sulucan.

Mga karagdagang pagbabasa

[edit]
  1. Saints, sinners, conquerors, laborers: Binondo street names reflect heritage (sa wikang Ingles)
  2. Traveler on foot Old Street Names of Manila (sa wikang Ingles)
  3. scribd.com Old Street Names of Manila (sa wikang Ingles)
  4. wordpress.com Old Street Names of Manila (sa wikang Ingles)
  5. Narratives and Renamed Streets (sa wikang Ingles)
  6. Street Names, Remembering and Forgetting (sa wikang Ingles)
  7. Manila Nostalgia (sa wikang Ingles)
  8. Calle Azcarraga, March 4, 1961 (sa wikang Ingles)


Mapa ng Lungsod ng Maynila, Office of Department Engineer, Phil. Dept., Hunyo 1915



  1. ↑ Intramuros | britannica.com 
  2. ↑ streets-of-intramuros-calle-real-del-palacio | d0ctrine.com 
  3. ↑ Sa loób ng Maynilà (Intramuros) | filipinoscribbles 
  4. ↑ Puerta Real de Bagumbayan, 1985 | Intramuros Administration 
  5. ↑ streets-of-intramuros-calle-real-del-palacio | d0ctrine.com 
  6. ↑ Empowering Filipino Youth | Escuela Taller 
  7. ↑ Manila High School | The Historical Marker Database 
  8. ↑ Manny Villar's holiday wishes for P-Noy, Corona, GMA | philstar.com 
  9. ↑ Forgotten heroes: Datus who first struck for independence| mb.com.ph 
  10. ↑ An Ordinance Re4storing to P. Varona Street in Tondo TAS Former and Original Name "Bankusay Street"{!  City Council of Manila|url=https://citycouncilofmanila.com.ph/wp-content/uploads/2023/04/6661.pdf%7Clanguage=en}}[dead link]
  11. ↑ Ocampo, Ambeth R. (2015-07-15). "Walking tour of Bonifacio’s Manila". INQUIRER.net. Retrieved 2024-12-06. 
  12. ↑ The Parish: Governador General Andres Garcia Camba | pintakasiph. 
  13. ↑ History lying in plain sight| inquirer.net 
  14. ↑ Founders of the Katipunan| PhilippineMasonry.org 
  15. ↑ Binondo Streets| chinatownmuseum.org 
  16. ↑ Today in Filipino history, June 17, 1863, Rafael del Pan was born in Intramuros, Manila | kahimyang.com 
  17. ↑ Our Story| Panciteria San Jacinto 
  18. ↑ Nuestra Señora de la Soledad de Manila – The Queen and Refuge of the Poor| positivelyfilipino 
  19. ↑ Where are the places in Noli Me Tangere now?| villagepipol.com 
  20. ↑ Calle Azcarraga, March 4, 1961| Philippines Free Press 
  21. ↑ Rizal Avenue – A street to love| lougopal.com 
  22. ↑ Escolta Santa Cruz district, Manila (Philippines) | Urban Knowledge Network Asia 
  23. ↑ Araw: Philippine Arts & Culture Today : a Quarterly of the National Commission for Culture and the Arts. Commission for Culture and the Arts. 2000. 
  24. ↑ Inquirer (2019-03-16). "Malate: ‘Manila’s crown jewel’". INQUIRER.net. Retrieved 2024-12-07. 
  25. ↑ Brief History of Ermita and Malate | weebly.com 
  26. ↑ Nuestra Señora de los Remedios de Malate - Manila's sought after Remedy | pintakasi1521 
  27. ↑ Santuario de Nuestra Señora de los Remedios | andalucia.org 
  28. ↑ Hermogenes Vito Cruz (LRT Origins) | The Philippines Today 
  29. ↑ Singgalong| tagalog.com 
  30. ↑ Paco, Manila – Call It By Its Name| positivelyfilipino.com 
  31. ↑ New Trains, Station in Ruins| berkeleyprize.org 
  32. ↑ The Kingdom of Namayan and Maytime Fiesta in Sta. Ana of Old Manila| traveleronfoot 
  33. ↑ Miguel Morayta y Sagrario |Project Saysay 
  34. ↑ Jesús Marzan| olympedia.org 
  35. ↑ Ordinance No. 7077 | City Council of Manila (PDF) 
Retrieved from "https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Buszmail/100wikidays&oldid=27998317"