Prawidłowa lub błędna ochrona własności intelektualnej

To jest tłumaczenie wstępnej wersji artykułu Du bon ou du mauvais usage de la propriété intellectuelle, napisanego przez Yanna dla Wikimedia Quarto, opisującego doświadczenia francuskich Wikipedystów. Ta strona może być rozwijana o doświadczenia w tym zakresie w innych krajach.

Wikipedyści często natrafiają na liczne problemy w uzyskiwaniu zgody na użycie dokumentów, które generalnie powinny być dostępne publicznie. Z drugiej strony liczne instytucje zaczynają caraz bardziej zwracać uwagę na ten problem.

Wymiana korespondencji z francuskimi instytucjami

Istnieje kilkanaście przypadków pytań o otrzymanie zezwolenia na publikację dokumentów skierowanych do francuskich instytucji. M.in. skierowano pytania do Narodowej Biblioteki Francji oraz do francuskiego Ministerstwa Kultury o możliwość wykorzystania ich archiwów zdjęć.

W pierwszym przypadku chodziło o iluminowane książki napisane kilkanaście stuleci temu. Jakkolwiek Narodowa Biblioteka Francji zezwoliła na reprodukcję, została ona obłożona restrykracjami uniemożliwiającymi użycie ich jako dokumentów typu public domain.

Drugi przypadek dotyczył fotografii historycznych budowli pochodzących z XIX w. których towarzysto ADAGP odmówiło publikowania bez opłat.

Decyzja Najwyższego Sądu Apelacyjnego

15 marca, 2005 r. Apelacyjny Sąd Najwyższy Francji rozstrzygnął bardzo interesujący proces z dziedziny prawa autorskiego. Oddalił on wniosek dwóch artystów Daniela Burena i Christiana Dreveta, autorów planu przebudowy Place des Terreaux w Lyonie. Oskarżyli oni czterech edytorów za reprodukowanie i sprzedaż widokówek przedstawiających ten plac bez ich autoryzacji i umieszczenia ich nazwisk na odwrocie pocztówek.

Gérard Ducrey, prawnik związku wydawców pocztówek uznał to za rewolucyjną decyzję w kwestii przedstawiania prac sektora publicznego (...) jako decydujący argument, uniemożliwiający od tej pory zawłaszczania przestrzeni publicznej przez określonych artystów'. Bardziej precyzyjnie, Ducrey miał na myśli architektów, autorów projektów znanych budynków stworzonych za pieniądze publiczne, którzy do tej pory domagali się opłat za każdorazowe zamieszczenie zdjęć ich prac, które ukazały się gazetach, książkach, na pocztówkach i plakatach. Są to takie przypadki jak piramida w Luwrze, Narodowa Biblioteka Francji czy Wielki Łuk Triumfalny w La Défense...

Decyzja ta, tworząca stałą praktykę sądową, będzie miała oczywiście pozytywne konsekwencje dla takich projektów jak Wikipedia.

Opinia Prezydenta Republiki Francuskiej

Niedawno Prezydent Republiki Francuskiej interweniował w Ministerstwie Kultury, domagając się przyspieszenia rozpowszechniania dzieł francuskich i europejskich przez Internet. W szczególności zarządał on analizy warunków na jakich fundusze przeznaczane dla wielkich bibliotek we Francji i Europie mogłyby rozszerzyć proces udostępniania ich zasobów w Internecie.

Warto w przyszłości zwrócić uwagę jak ta inicjatywa może być wykorzystana przez projekty Fundacji Wikimedia.

Projekt Michael

Ostatnio, trzy kraje europejskie - Wielka Brytania, Włochy i Francja połączyły swoje wysiłki w stworzeniu portalu internetowego mającego na celu udostępnianiu rozmaitych kolekcji dziedzictwa kultury. Wiele innych krajów prawdopodobnie przyłączy się do tego projektu wkrótce. Niemcy, Belgia, Finlandia, Grecja, Węgry, Irlandia, Malta, Holandia, Polska i Portugalia już wyraziły zainteresowanie w dołączeniu do Projektu Michael.

Własność intelektualna administracji publicznej

Byłoby celowe rozpoczęcie kampanii lobbistycznej polegającej na jak najczęstszym kierowaniu próśb o oparcie na wolnych licencjach lub licencji public domain rozmaitych dzieł i publikacji, szczególnie tych tworzonych na potrzeby administracji publicznej, na wzór zasad stosowanych przez administrację USA, gdzie większość dzieł jest w ten sposób dostępna (oprócz niektórych agencji rządowych i miejskich, które mogą chronić swoje dzieła copyrightem np: zdjęcia wykonane dla NASA i kilku innych agencji), argumentując, że brak możliwości korzystania z europejskich zasobów grozi amerykanizacją zasobów swobodnie dostępnych on-line.

There is a proposed bill in the course of adoption by the French Parliament, which was adopted by the Council of Ministers on November 12, 2003. This says the title II tends to expressly recognize with the public agents the quality of author for the works carried out within the framework of their functions. The device considered aims at ensuring the effectivity of the recognition of the royalty while guaranteeing the administration which employs them the means of ensuring its mission of public service.

We Francuskim Parlamencie rozpatrywany jest obecnie projekt ustawy zaproponowany przez Radę Ministrów 12 listopada 2003. Rozdział II tej ustawy nakłada obowiązek na urzędy i agencje państwowe aby te zwracały szczególną uwagę na efektywność wydawanych środków na tantiemy dla zatrudnianych artystów w sensie spełniania przez nich misji sektora publicznego.

L'édition publique en France

Le rapport pour l'année 2003 du Médiateur de l'édition publique contient une phrase plutôt énigmatique : une grande partie des tirages est réservée à une diffusion gratuite que les informations données ne permettent toutefois pas d’estimer globalement. [1]

?

Źródła

Avoid Copyright Paranoia : dyskusja na Meta
Copyright i dokumenty public domain dyskusja na Meta
Projekt Michael

Źródła po francusku:

Artykuły o decyzji Najwyższego Sądu Apelacyjnego

lemonde, voila

Artykuł o wolności: Jacques Chirac zachęca do propagowania dzieł artystycznych w Internecie
http://www.01net.com/article/272489.html (Francja, Włochy i Wielka Brytania prowadzą wspólny projekt Europejskiej platformy internetowej gromadzącej dane o kolekcjach kultury)

Prawidłowa lub błędna ochrona własności intelektualnej (hasło we Francuskiej Wikipedii)
Legalne użycie zasobów BnF (hasło we Francuskiej Wikipedii)
Cyfrowe katalogi fundacji kulturalnych
Ustawa o tantiemach dla artystów
Belgijski sekretarz stanu Peter Vanvelthoven wspiera Wikipedię

Aktualne działania

Wysłano petycję do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) domagającej się udostępnienia ich dokumentów w oparciu o wolną licencję.

Norbert Bernard podjął kroki aby otrzymać kopię Ordinance of Villers-Cotterêts [2]

Przyszłe akcje

Począkowo, konieczne byłoby wykorzystanie nastrojów narodowych aby przekonać do udostępnienia określonych dokumentów w oparciu o wolną licencje (np. fotografie prezydenta Francji). Następnie, można by stopniowo rozszerzać zakres aktywności na inne rodzaje dokumentów.

Rozpocząć akcję zalewania członków swoich parlamentów prosząc ich o wprowadzenie ustaw na wzór niemieckiego prawa do wolności panoram (de:Panoramafreiheit), które umożliwia fotografom unikać tantiem jeśli zdjęcie dzieła sztuki zostało wykonane z drogi publicznej.

Myśle, że w dłuższej perespektywie, naszym zadaniem powinno być promowanie idei Culture Libre. Musimy ustalić pośrednie stadia osiągania tego ostatecznego celu.