Правозастапничка комисија
 | For legal and security reasons, the Wikimedia Foundation has decided to require two-factor authentication for this role. |
 |
За комисијата — Поднесете жалба — Пишете ѝ на комисијата — Разговарајте за правозастапниците |
| Activity reports: 2024 • 2023 • 2022 • Earlier Published decisions |
|
Комитети на Одборот на доверители
Комитети на Фондацијата Викимедија Комитети за заедници и движењето Комитет за настани
Movement-wide preparation committees Комитети за распределба на ресурси |
Правозастапничката комисија во име на Одборот на доверители разгледува жалби за прекршувања на Правилата за заштита на лични податоци, Правилата за пристап до нејавни лични податоци, правилата за проверувачи и правилата за притајување на било кој Викимедиин проект. Комисијата воедно ги иследува месните правила или насоки за проверка и притајување со глобалните правила за истите.
Задачи
Покрај официјалното иследување, комисијата посредува помеѓу жалителот и одговорниот (обично проверувач, притајувач, бирократ, администратор или арбитражна комисија). Кога е правно неопходно, правозастапникот ќе му помага на на Генералниот совет, Извршниот директор или одборот во справувањето со тој случај.
Кога случајот е спорен, правобранителот ќе биде одговорен да ги подучи проверувачите и другите за правилата за лични податоци на Фондацијата. Кога Правилата за лични поатоци, Правилата за пристап до нејавни информации, проверувањето или притајувањето ќе бидат прекршени, правобранителската комисија треба да даде извештај до Извршниот директор или назначен член на персоналот, и да препорача мерки (како на пр. одземање на пристап до алатките). Покрај тоа, комисијата може да предложи соодветни измени во правилата или програмот.
Неутралност
Иследувањето на правозастапниците треба да се извршува на начин определен од нив за да се обезбеди праведност и непристрастност. Како општа водилка, најдобро е правозастапникот што е можно повеќе да избегнува судири на интереси, особено избегнувајќи ја реутинската употреба на проверувачкиот и притајувачкиот пристап, и да не работи на проблеми кои се случуваат на проекти каде тој е мошне активен уредник. Меѓутоа, проблемите што ѝ се излагаат на комисијата се сложени, а воедно јазикот и културата на различните проекти може да претставува пречка за оние вон проектот. Затоа, начинот на кој комисијата ќе ги иследува жалбите е оставен на наоѓањето на нејзините назначени членови.
Состав
Членовите на правозастапничката комисија ги бираат службеници на Фондацијата Викимедија од редовите на Викимедиината заедница. Секоја година на почетокот на октомври се објавува повик за доброволци на поштенскиот список Wikimedia-L и разговорната страница на ова правило, како и други проектни форуми, кајшто е прикладно. Тие се назначуваат (доколку се согласат) за период од околу две години (една година пред комисијата од 2023–25 г). Може да биде назначен и еден или повеќе членови-заменици без право на глас. Освен тоа, може да се назначи и надзорник-набљудувач кој би служел заедно со правозастапниците.
Тековни членови
| User | Home wiki(s) | Language spoken | IRC nick | Term expires |
|---|---|---|---|---|
| だ＊ぜ (CA) | zhwiki | zh, yue, wuu, lzh, en-4, ja-3 | Dasze
|
2026 |
| Ameisenigel (CA) | dewiki, wikidatawiki | de, en-4, nds-2, fr-1, tlh-1 | Ameisenigel
|
2026 |
| Arcticocean (CA) | en, sco-3, es-2, gd-1 | 2026 | ||
| Daniuu (CA) * | nlwiki | nl, en-4, de-2, fr-2, la-2, vls-2, li-1 | Daniuu
|
2025 |
| Emufarmers (CA) | enwiki | en, la-2 | Emufarmers
|
2026 |
| Faendalimas (CA) | wikispecies | en, pt-3, it-2, fr-1 | faendalimas
|
2026 |
| MdsShakil (CA) | bnwiki, bnwikibooks | bn, en-3, as-1 | MdsShakil
|
2025 |
| Minorax (CA) | commonswiki, metawiki, simplewiktionary, wikidatawiki | en-5, zh-5, nan-2, fr-1, ko-1, ms-1, yue-1 | Minorax
|
2025 |
| Nehaoua (CA) | arwiki, frwiki | ar-n, fr-4, en-2 | 2026 | |
| Renvoy (CA) | ukwiki | uk, ru-4, en-3, pl-3, lt-1 | 2026 | |
| RoySmith (CA) | enwiki | en | roy649
|
2026 |
| Vermont (CA) ‡ | enwiki, metawiki, simplewiki | en, ru-2, es-1 | Vermont
|
2025 |
† Advisory member; ‡ Steward-Observer; * Chair, terms expire in February of listed year
За претходните членови, погл. тука.
Погл. и автоматски создадениот список. This list is generated from the global ombudsman user group. This grants commission members the following rights on all Wikimedia wikis:
- Прегледување на скриени записи во дневникот на злоупотреби (abusefilter-hidden-log)
- Преглед на дневникот на злоупотреби (abusefilter-log)
- Прегледување на поединости во записите од дневникот на злоупотреби (abusefilter-log-detail)
- Преглед на дневнички записи за филтри на злоупотреба означени како лични (abusefilter-log-private)
- Прегледување на лични податоци во дневникот на злоупотреби (abusefilter-privatedetails))
- Преглед на пристап до лични дневнички податоци од Филтерот за злоупотреби (abusefilter-privatedetails-log)
- Гледање на дневници поврзани со пристап до заштитени променливи вредности (abusefilter-protected-vars-log)
- Преглед на филтрите за злоупотреба (abusefilter-view)
- Прегледување на филтри за злоупотреби означени како лични (abusefilter-view-private)
- Пребарување на избришани страници (browsearchive)
- Проверување на корисничка IP-адреса и други информации (checkuser)
- Гледање дневник на проверување на корисник (checkuser-log)
- Преглед на дневникот на пристапи на IP-адреси на привремени сметки (checkuser-temporary-account-log)
- Гледање на IP-адреси користени од привремени сметки без потреба да се штиклира поставка (checkuser-temporary-account-no-preference)
- Прегледување на избришани записи во историја, без придружниот текст (deletedhistory)
- Прегледување на избришан текст и промени помеѓу избришани преработки (deletedtext)
- Преглед на записник на сите кои погледале информации за IP (ipinfo-view-log)
- Овозможување на двочинителска заверка (oathauth-enable)
- Гледање на лични дневници (suppressionlog)
- Преглед на преработки скриени од било кој корисник (viewsuppressed)
Жалби
Жалбите кон правозастапничката комисија се доставаат на следниве начини (по можност на јазик што го говори барем еден од нејзините членови):
- Со овој образец: Special:Contact/ombudscommission
- Пишете тука: Special:EmailUser/Ombuds commission
Двата начина обраќање ќе бидат испратени како писмо до поштенскиот список на правозастапниците.
Следете ги следниве напатствија кога поднесувате жалба до комисијата:
- Бидете кратки: Долгите писма и непотребните информации ѝ одматаат на комисијата во благовремената обработката на случајот.
- Бидете објективни: Избегнувајте жалби засновани на претпоставки или субјективни судови.
- Доставете докази: Доставете ни врски „разл“ и/или трајни врски кога тоа е возможно.
- Бидете конкретни: Укажете кој дел од кое правило го сметате за нарушен.
- Известете нè ако вашето вики има Арбитражен комитет (или сличен) и дали сте се обратиле таму (или сте се послужиле со друга постапка за решавање спорови која е вообичаена во вашата заедница) пред да го доставите случајот пред правозастапничката комисија. Дајте врска до релевантната страница на случајот, ако ја има.
Обработка/Извештаи
Случаите кои ни се доставуваат ќе бидат обработени на следниов начин:
- Потврда за барањето: На барателот ќе му испратиме известување со потврда, како и други информации ако биде потребно.
- Делокруг: Ако барањето е во делокругот на правозастапничката комисија, ние ќе прејдеме на иследување, а во спротивно ќе го одбиеме барањето и ќе се обидеме да ве насочиме на подобро место за помош со вашиот конкретен проблем.
- Иследување: Ќе направиме сè што е неопходно за да утврдиме дали имало прекршок на правилата, непридржување или спротиставеност на месните правила со глобалните.
- Исход: На барателот ќе му го соопштиме исходот од иследувањето, и доколку навистина имало прекршок на правилата за лични податоци, ќе го известиме иследуваниот корисник. Ако е потребно ќе го известиме и Одборот на доверители и ако е потребно на иследуваниот ќе му ги одземеме правата поради сторениот прекршок.
Past decisions
Where the Commission has reached a decision which has significance for the wider community, it may publish it publicly. The decisions currently published are:
- IP block exemptions (2016/42).
- Disclosure of information (2019/125) (2019/122) (2019/121) (2019/138) – this decision outlined the circumstances where a checkuser may disclose information they have obtained through their privileged access.
- Functionaries banned on other projects (2024/230) – dealing with a scenario where a volunteer banned from one wiki (or otherwise becoming untrusted) continues to have access rights on another wiki.
- French Wikipedia Nominations Committee (2019/129) (2020/160) (2021/173).
Reference numbers (in brackets) are given for the convenience of commissioners – they are the internal reference numbers of the case which led to the decision. Some published decisions will resolve several cases.
Извештаи за активностите
Активности:
- во 2013: февруари–јуни, јули–декември.
- во 2014: јануари–јуни, јули–декември.
- во 2015: јануари-јуни, јули-декември.
- во 2016: јануари-јуни, јули-декември.
- в 2017: јануари-јуни, јули-декември.
- во 2018: јануари-јуни, јули-декември.
- во 2019: јануари-јуни, јули–септември, октомври–декември.
- Комисија за 2020: јануари-март, април-јануари 2021.
- Комисија за 2021: февруари-април, мај-јули, август-октомври, ноември-јануари 2022.
- Комисија за 2022: февруари-април, мај-јули, август-октомври, ноември-јануари 2023.
- Комисија за 2023: февруари-април, мај-јули, август-октомври, ноември-јануари 2024.
- Комисија за 2024: февруари-април.
Поврзано
- Решенија на одборот: Правозастапнички проверувач (јули 2006) — Викимедиини комитети (записник и претставување на Правозастапничката комисија; јануари 2009) — Измена на делокругот на Правозастапничката комисија (ноември 2015)
- Барања за коментари: Делокруг на Правозастапничката комисија (мај—декември 2013)
- Соопштение Поширок делокруг на Правозастапничката комисија (јануари 2016)
- Нови соопштенија на комисијата: 2007 — 2009 — 2011 — 2012 — 2013 — 2014 — 2015 — 2016 — 2017 — 2018 — 2019 — 2020 — 2021 — 2022 — 2023 — 2024
- Информации во глобалната корисничка група „правозастапници“ ( ombuds):
- Правозастапници: глобална дозвола · глобални групи (toolforge) · список на членови · дневник на измени во групите
- глобални групи
- Известувања за работниот процес во 2021 г.
- What do you know about the Ombuds Commission? (December 2023) by Faendalimas (the Chair of the Ombuds Commission)