Hareket Tüzüğü/Onaylanma
 | This was a historical draft of the Wikimedia Movement Charter. The latest version of the Charter that is up for a global ratification vote from June 25 to July 9, 2024 is available in the main Meta page. We thank the stakeholders of the Wikimedia movement for their feedback and insights in producing this draft. |
Dört farklı oylama grubu tarafından Hareket Tüzüğü'nün onaylanması gerekir: kişiler, Wikimedia projeleri, iştirakler ve Wikimedia Vakfı Mütevelli Heyeti. Kişiler oylarını kişilerin ve proje gruplarının toplamına göre belirleyecek oylama platformu üzerinden (bu SecurePoll veya başka bir araç olacaktır) kullanacak. Her iştirakin bir oyu olacak ve toplam oylar iştirak oyunu belirleyecek. Wikimedia Vakfı Mütevelli Heyeti, diğer üç grup Hareket Tüzüğü'nü onaylamak üzerine oy verirse kendi onay oyunu en son verecektir.
Teklif
Oylama Grupları (OG)
Hareket Tüzüğü tüm bu dört grup tarafından onaylanacak:
- Bireysel katılımcılar
- Wikimedia projeleri (kuluçka merkezi dışındaki de-wiki ve fr-vikisözlük gibi dil projelerini ve Vikiveri ve Wikimedia Commons gibi dil dışı projeleri içerir; WMF personeli ve MediaWiki geliştiricileri gibi içerik dışı birkaç grup da dahil edilecek; Tüzük Seçim Komitesi ile Hareket Tüzüğü Tasarı Komitesi'nin takdirine bağlı olarak eklemeler yapılabilir; test projeleri hariçtir)
- İştirakler
- Wikimedia Vakfı Mütevelli Heyeti
Oylama Metodolojisi
Kimler oy kullanabilir?
- Bireysel katılımcılar: bireysel oy kullanabilirlik Mütevelli Heyeti seçimindekiyle aynı şekilde belirlenecektir
- Wikimedia projeleri: bireysel oy kullananların çoğunluğu bir projeye bağlıdır, bu kullanıcılar oy verirken tercih edeceği projeyi de seçecektir (oy verebilecekleri projeleri gösteren bir listeden)
- İştirakler: iştirakler; şubeler, tematik organizasyonlar ve kullanıcı gruplarından oluşur. İştirakler Komitesi tarafından tanınan ve onay oylamasından 3 ay önce İştirakler Komitesi'nin gereksinimlerini karşılayan tüm iştirakler, iştirakleri adına bir oy kullanma hakkına sahiptir. Aktif durumun değerlendirilmesine yardımcı olmak için iştirak raporlama verilerine genel bakışı burada bulabilirsiniz.
- Not: pilot ağlar, mükerrer temsili azaltmak için iştirak oylama grubundan çıkarılmıştır
- WMF Mütevelli Heyeti: Heyet üyeleri bir oy kullanabilir
Oylama grupları nasıl oy veriyor?
- Bireysel katılımcılar: oy kullanabilen kişiler bir oylama platformu aracılığıyla oy kullanacak.
- Wikimedia projeleri: bireyler oy kullandığında, kendilerine aracılığıyla oy kullanabilecekleri bir proje teklif edilecek ve oyunun içerisinde sayılacağı bir projeyi seçmeleri istenecek. Sonunda, toplam oylar bir projenin onaylamayı destekleyip desteklemediğini belirleyecektir.
- İştirakler: HTTK farklı iştirak tipleri için oylama metodolojisi hakkında topluluk görüşlerini önemsiyor
- WMF Mütevelli Heyeti: Mütevelli Heyeti, kendi kurallarına tabi olarak kendi olağan süreçlerini kullanacak
Onaylama eşiği nedir?
Hareket Tüzüğü, Tüzüğün her bir bölümünün ayrı ayrı oylanması yerine bir bütün olarak kabul veya reddedilecektir. Onaylama, fikir birliği odaklı karar alma sürecini kullanmayacak; her oylama grubu içinde nitelikli çoğunluk ya da salt çoğunluk aranacaktır.
- Bireysel katılımcılar: HTTK, Tüzüğün onaylanması için bireysel katılımcıların yüzde kaçının olumlu oyunun gerektiğine dair topluluk görüşlerini önemsiyor
- Wikimedia projeleri: onaylama için oyların %50+1'inin olumlu olması gerekir
- İştirakler: onaylama için oyların %50+1'inin olumlu olması gerekir
- WMF Mütevelli Heyeti: onaylama için oyların %50+1'inin olumlu olması gerekir
| Oylama Grupları Kimlerdir? | Kimler oy kullanabilir? | Oylama Grupları nasıl oy veriyor? | Onaylama eşiği nedir? |
|---|---|---|---|
| Bireysel katılımcılar | Bireysel yeterlilik, WMF Mütevelli Heyetinin seçim oylaması ile aynı şekilde belirlenecek | Bireyler standart SecurePoll/votewiki ya da muadil platform vasıtasıyla oy verecek. | topluluk görüşü |
| Wikimedia projeleri | Bireysel katılımcıların çoğunluğu bir proje ile ilişkilidir ve birlikte oy kullanmayı tercih ettikleri projeyi (birlikte oy kullanabilecekleri projeler listesinden) seçeceklerdir | Bireyler oy verirken kendilerine birlikte oy kullanabilecekleri projeler listesi verilecek ve oylarının içinde sayılacağı bir projeyi seçmeleri istenecek. Sonunda, toplam oy bir projenin onaylamayı kabul veya reddettiğini belirleyecek. | 50% +1 |
| İştirakler | İştirakler; şubelerden, tematik organizasyonlardan ve kullanıcı gruplarından oluşur. İştirakler Komitesi tarafından tanınan ve onaylama oylamasından 3 ay önce İştirakler Komitesi'nin gereksinimleriyle uyumlu olan iştirakler, kendi oluşumları adına bir oy kullanabilirler. Mevcut durumun değerlendirilmesine yardımcı olmak için iştirak raporlama verilerinin genel bakışına buradan ulaşılabilir.
Not: mükerrer temsili azaltmak için pilot ağlar iştirak oylama grubundan çıkarılmıştır |
[topluluk görüşü] | 50% +1 |
| WMF Mütevelli Heyeti (MH) | Heyet üyeleri bir oy kullanabilir | MH onaylama için kendi doğal süreçlerine göre oy kullanacaktır. | 50% +1 |
Oylama Metodolojisi Örnekleri
Aşağıda oyların nasıl sayılacağı ve sonuçların nasıl olacağına ilişkin örnekler bulunmaktadır.
Oylama grupları: Bireysel katılımcılar & Wikimedia projeleri
| Onaylamayı destekleyen | Onaylamaya karşı çıkan | Sonuç: Bu oylama grupları için onaylama başarısız |
|---|---|---|
| 180 bireyler | 300 bireyler | 37.5% lehte oy kullandı (x) |
| 20 projeler | 15 projeler | 57.1% lehte oy kullandı |
| Onaylamayı destekleyen | Onaylamaya karşı çıkan | Sonuç: Bu oylama grupları için onaylama başarısız |
|---|---|---|
| 300 bireyler | 180 bireyler | 62.5% lehte oy kullandı |
| 15 projeler | 20 projeler | 42.9% lehte oy kullandı (x) |
| Onaylamayı destekleyen | Onaylamaya karşı çıkan | Sonuç: Bu oylama grupları için onaylama başarılı |
|---|---|---|
| 300 bireyler | 180 bireyler | 62.5% lehte oy kullandı |
| 20 projeler | 15 projeler | 57.1% lehte oy kullandı |
Oylama grubu: İştirakler
| Onaylamayı destekleyen | Onaylamaya karşı | Sonuç: bu oylama grubu için başarılı |
|---|---|---|
| 70 iştirakler | 50 iştirakler | 58.3% lehte oy kullandı |
Oylama grubu: WMF Mütevelli Heyeti
| Onaylamayı destekleyen | Onaylamaya karşı çıkan | Sonuç: bu oylama grubu için başarılı |
|---|---|---|
| 8 Heyet üyeleri | 4 Heyet üyeleri | 66.7% lehte oy kullandı |
Oylama Düzeni
Bireysel, Wikimedia projeleri ve İştirakler oylama grupları aynı anda oy kullanacak. Sonuçlar, oyları etkilemeyi engellemek için tüm sonuçlar aynı anda açıklanana kadar kamuya açık olarak yayınlanmamalıdır (özellikle viki içinde)
Bu üç oylama grubu da Hareket Tüzüğü'nü onaylamak üzerine oy kullanırsa, WMF Mütevelli Heyeti de oyunu 4 hafta içinde kullanacaktır.
Geri bildirim & Onaylama
Bireysel ve proje oyları için oylama platformu bir dahili geri bildirim seçeneğinden yararlanacak. Ekstra geri bildirim seçenekleri, istendiği üzere Meta ve diğer forumlarda mümkün olacaktır.
Tüm geri bildirimlerin tam ve anonim sonuçlarını sağlamak amacıyla WMF personel ve destek tahsis edecektir. Zararlı veya açıkça uygun olmayan yorumları, paylaşmadan önce çıkarabilirler (kısmen ya da tamamen).
İlk onaylama oylaması olumsuz sonuçlanırsa Hareket Tüzüğü Tasarı Komitesi (HTTK) tarafından Hareket Tüzüğü'nü geliştirmek için toplanan geri bildirimler temel alınacak. Geri bildirimlerden gelen değişiklikler işlendikten sonra, HTTK başka bir onaylama oylaması yapılıp yapılmayacağına karar verecektir. İkinci bir onaylama oylaması yapılması kararına ilişkin değerlendirmeler olumlu ve olumsuz oylar arasındaki farkları ve geri bildirimlerden elde edilen iyileştirme seviyesini de içerir. 12 ay içerisinde yapılacak herhangi bir onaylama girişimi eş değer oy grupları ve nisabı kullanmalıdır. Yeni teklifte, yararlı olduğu değerlendirilen diğer kısımlar da değiştirilebilir.
Tasarı Komitesi dağılmışsa, halefi olan yapı Hareket Tüzüğü'nü geliştirmek için toplanan geri bildirimleri kullanabilir. Bu yapı ayrıca bir onaylama oylaması yapılıp yapılmamasını kararlaştırmaktan da sorumludur. Halef bir yapı yoksa, WMF Mütevelli Heyeti (MH) topluluğa danışarak geri bildirimlere istinaden Hareket Tüzüğü'nü güncellemek üzere bir yapı oluşturabilir. MH de ayrıca bir onaylama oylaması yapılıp yapılmayacağına karar vermekle yükümlüdür.
Hareket Tüzüğü Tasarı Komitesi, özellikle de belirgin farklarla başarısız olmuş birçok onaylama girişiminin, Hareket Tüzüğü'nün bir kavram olarak fikir birliğinden yoksun olduğunu ayrıca belirtmektedir.
Hareket Tüzüğü'nün Gözden Geçirilmesi
Hareket Tüzüğü'nün onaylandığı ancak uygulamasını etkileyecek derecede önemli geri bildirimlerin verildiği durumlarda ilave bir gözden geçirmesi süreci gerekebilir. Hareket Tüzüğü Tasarı Komitesi'nin (HTTK) üçte ikisi ve WMF Mütevelli Heyeti'nin (MH) salt çoğunluğu bu yönde karar verirse, geri bildirimlerle vurgulanan bu noktaları geliştirmek için bir gözden geçirme süreci başlayacaktır. HTTK halen aktif ise bu gözden geçirmeyi kendisi yapabilir. Aksi halde ise halefi olan yapı bunu yapacaktır. Halefi bir yapı da yok ise MH topluluğa danışıp geri bildirimlere dayanarak Hareket Tüzüğü'nü güncelleyecek bir organ oluşturabilir.
Hareket Tüzüğü güncellendikten sonra, yalnızca değişiklikleri onaylamak için bir onaylama oylaması yapılacaktır. Onaylama oylaması, Tüzük'te yapılacak değişikliklerin onaylanması için Hareket Tüzüğü'ndeki teklifin değil, aynı onay teklifinin ardından gelecektir. Hareket Tüzüğü, Tüzük'te esasen yer almayan noktaların ele alınması konusunda da rehberlik sağlayabilecek Uygulama ve Değişiklikler ile ilgili bir bölüm içerecektir.
Onay Gözetimi
Tüzük Seçim Komisyonu
- Tüzük Seçim Komisyonu, onaylama oylamasını gözetleyecek en az 3 farklı projeden 5 seçim komiserinden oluşacak.
- HTTK, adayların nasıl işe alınacağı ve 5 komiserin son seçimini kimin yapacağı konusunda topluluğun fikirlerini memnuniyetle karşılıyor.
- Tüzük Seçim Komisyonu (TSK) belirsiz veya öngörülmeyen durumlar hakkında kararlar verecektir. Bu dokümanda yer alan kurallarla birlikte, oylamanın kalan kuralları, onaylama açıklaması öncesinde TSK ile istişare edilerek HTTK tarafından kararlaştırılacaktır. TSK, bu uzlaşılan kararları yalnızca önemli bir zararın yaşanması halinde geçersiz kılabilecektir. Bu karar, ayrıca tüm onaylama sürecini olumsuz olarak da etkilememelidir. Bir kez alınan kararlar, gerekçeleriyle birlikte kamuoyuna açıklanmalıdır.
- Tüzük Seçim Komisyonu adayları, Komisyon'daki görevlerinde yararlı olabilecek deneyimlere sahip olmalıdır.
- HTTK bu deneyimlerin ne olması gerektiği ve seçilebilirlik için herhangi bir resmi kriter olup olmayacağı konularda topluluğun fikirlerini memnuniyetle karşılar.
- Olası çıkar çatışmalarını engellemek için, aşırı iş yükümlülüklerini önlemek için olduğu gibi ne denetçiler ne de komiserler mevcut Seçim Komitesi'nden seçilmemelidir.
Denetçiler
- Gönüllü kâhyalardan (ayrıca komiser olmayacak) üç denetçi seçilecektir. Talep, Kâhyalar e-posta listesine önceden bildirilecek ve Kâhyalar kendi aralarından 3 tanesini seçecek, ya da "ilk gelen görevi alır" seçim sürecini izleyeceğiz.
- Denetçilerin talimatları ve amacı İngilizce Vikipedi'deki Hakemlik Komitesi'nin şu sürecini temel alacaktır.
Destek
- HTTK'nin bir üyesi, seçimin başlamasından önce HTTK içinde salt çoğunluğun oyu ile, seçim kapandığında oylama sonuçlarının kilidini açmaktan sorumlu olacak şekilde seçilecektir.
- Wikimedia Vakfı'ndaki Teknik, Hukuk ve diğer ilgili ekipler hem Tüzük Seçim Komisyonu'na hem de denetçilere tam destek vermelidir. HTTK, WMF ve Tüzük Seçim Komisyonu, onaylama oylamasından en az 4 ay önce onaylama süreci desteği için ihtiyaç duyulan en olası ekipleri belirlemeye çalışacaktır; ancak beklenmedik taleplerin de yapılabileceği belirtiliyor.
- Özellikle, onaylama oylaması/oylamaları sırasında, WMF ekipleri, sorumlu personellerinin isimlerini acil sorular ve ihtiyaçlara cevap verebilmek için paylaşmalıdır. Ekipler, ilgili personelin çalışma programlarının bu önceliklendirmeye izin vermesini sağlamalıdır.
- Tüzük Seçim Komisyonu, denetçiler, destek ekipleri ve ilgili seçmenler seçim sonrası incelemesi ve öğrenilen dersler sürecine katılabilir. Sorunlar (ve yararlanılan çözümler), süreç boyunca sürekli olarak belgelendirilmelidir.
Topluluk Katkıları Soruları
Aşağıda HTTK'nin topluluk katkısını memnuniyetle karşıladığı soruların bir özeti bulunmaktadır.
Şubeler ve tematik organizasyonlar için oylama metodolojisine ilişkin:
- Soru: Tüm hareketi etkileyen bir oylama için adil ve kapsamlı bir seçimi temin etmek için, şubeler ve tematik organizasyonlar Hareket Tüzüğü'nün onaylanmasında hangi oylama metodolojisini kullanmalıdır? (Lütfen aşağıdaki seçeneklerden yalnızca birini seçin.)
- Tüm üyeleri (oylamadan 3 ay önceki) oy vermelidir.
- Her şubenin ve tematik organizasyonun karar mercii, ilgili topluluğu adına oy vermelidir.
- Başka bir şekilde - lütfen önerilerinizi paylaşın.
Kullanıcı grupları için oylama metodolojisi (KG) ile ilgili olarak:
- Kullanıcı grupları, kendi kendini yöneten organlar olarak, diğer organların gerekliliklerini belirtmeden, kendi iç yönetimlerini uygun gördükleri şekilde belirleyebilirler. Başka bir deyişle, her kullanıcı grubu farklı şekilde karar alır; bütün kullanıcı gruplarına uygulanan, üzerinde uzlaşılmış bir süreç bulunmamaktadır.
- Ayrıca, tüm kullanıcı grubu üyelerinin oylama sürecine katılabilmelerini sağlamak amacıyla, tüm kullanıcı gruplarının tüm üyelerine ulaşmak için (örneğin, tüm kullanıcı gruplarının posta listeleri yoktur) tüm kullanıcı grupları arasında önceden üzerinde anlaşmaya varılan bir mekanizma yoktur.
- Soru: Tüm hareketi etkileyen bir oylama için adil ve kapsamlı bir seçimi temin etmek için, Kullanıcı Grupları Hareket Tüzüğü'nün onaylanmasında hangi oylama metodolojisini kullanmalıdır? (Lütfen aşağıdaki seçeneklerden yalnızca birini seçin.)
- Kullanıcı Grupları oylama yöntemine kendileri karar verecek ve yalnızca oylamanın sonuçlarına dair rapor vereceklerdir.
- Kullanıcı Grupları, oylama sonuçlarını raporlarken Tüzük Seçim Komisyonu'na tüm üyeleriyle istişare edildiğine dair kanıtları sunacaktır.
- Tüzük Seçim Komisyonu, tüm Kullanıcı Gruplarına uygulanacak oylama yöntemini belirleyecektir.
Bireysel oylama grubu ve onay nisabına ilişkin:
- Soru: Onaylama için bireylerin yüzde kaçının oy vermesi gerekiyor? (Lütfen aşağıdaki seçeneklerden birini seçin.)
- 50%+1
- 55%
- 60%
- Diğer – lütfen oranı paylaşın.
Tüzük Seçim Komitesi'ne (TSK) ilişkin:
- Soru: TSK üyeleri nasıl görevlendirilecek?
- Soru: Seçilebilir adaylar içerisinden TSK'nin 5 üyesini kim seçecek?
- Soru: Tüzük Seçim Komisyonu üyelerinde ne tür deneyimleri görmek isterdiniz? Seçilebilirlik için herhangi bir resmi minimum kriterler olmalı mı?
Topluluk Katılımı
Wikimedia Vakfı personelinin de desteğiyle Hareket Tüzüğü Tasarı Komitesi, işbu ilk teklifle ilgili diğer geri bildirimleriniz için olduğu gibi yukarıdaki sorular hakkında da geri bildirimlerinizi duymak için görüşme saatleri düzenleyecek. Ayrıca, bunun sadece ilk tasarı olduğunu da kabul ederek, açıklamalarda bulunmak ve her soruyu en iyi şekilde cevaplamak için orada bulunacağız.
Bu görüşme saatleri hakkında daha fazlasını öğrenin ve şuradan kaydolun.