GDJ 2007/Jak nas widzą czytelnicy?

Gdy edytujemy Wikipedię i tworzymy jej społeczność nie zastanawiamy się zwykle jak jest ona odbierana przez czytelników. O jej kształcie decyduje wewnętrzna dynamika społeczności, która jest skierowana na samą siebie i nie reaguje bezpośrednio na potrzeby czytelników.

Z kolei, większość czytelników nie ma pojęcia o tym jak Wikipedia jest tworzona i traktuje ją jak zwykły "produkt encyklopedycznopodobny", choć dzięki licznym publikacjom prasowym świadomość jej wad i zalet stopniowo w "narodzie" się zwiększa.

Należałoby się zastanowić nad:

• czy istniejące kanały kontaktu z czytelnikami są wystarczające?
• czy w ogóle wiemy czego od nas chcą czytelnicy?
• czy branie pod uwagę potrzeb i opinii czytelników nie będzie szkodliwe? Może lepiej, że Wikipedia rozwija się "nie dla czytelników" tylko "sama dla siebie"?
• jak wpływać na społeczność Wikipedii aby brała pod uwagę potrzeby czytelników?
• co zrobić aby większa liczba czytelników stawała się edytorami?

Istniejące formy kontaktu z czytelnikami

• OTRS

OTRS zajmuje się w tej chwili teoretycznie 10 osób - ale z tego 3 osoby są kompletnie nieaktywne (Ausir, Datrio Mathias), 2 robią tam coś od czasu do czasu z doskoku (TOR, WarX) i na stałe są w sumie 4. - Na dobę przychodzi średnio 5-6 maili + kilkadziesiąt sztuk spamu. Na mniej więcej połowę z przychodzących maili da się odpowiedzieć gotowcami: OTRS/pl - reszta wymaga odpowiedzi osobistej, niestandardowej. W ramach polskiej części OTRS działają teraz 3 kolejki: info - ogólny adres do kontaktu, baninfo - zamieszczony na stronie, która się wyświetla userowi po zbanowaniu i permissions - do zgłaszania zgód na udostępnienie materiałów i rozwiązywanie problemów NPA.

• telefon kontaktowy Stow. Wikimedia Polska

Teoretycznie dostęp do niego ma kilka osób ze Stowarzyszenia - ale faktycznie siedzi przy nim w "godzinach urzędowania" - czyli od ok 9 do 16 - Polimerek. Formalnie jest to telefon biura prasowego, ale praktycznie kierowane są tam też wszelkie inne telefony do "Wikipedii". Telefonów jest ok 3-4 tygodniowo (mniej niż jeden dziennie) - aczkolwiek gdy robi się głośno o Wikipedii - telefon się często "urywa". Najwięcej telefonów dotyczy próśb o wykorzystanie materiałów, druga grupa to pretensje o zawartość haseł - zwłaszcza biografii żyjących osób, firm i instytucji. Trzecia grupa to typowe telefony od dziennikarzy z różnymi pytaniami nt. Wikipedii.

• Zgłoś błąd

Działa w formie skryptu i linku ze strony głównej: Zgłoszone błędy są usuwane po ich poprawieniu lub przenoszone do stron dyskusyjnych artów. Główni opiekunowie to aktualnie Wanted, Stok, Kkic, Cień, Ciapan i Ziel. Średnio na dobę zgłaszanych jest ok 10-20 błędów - z czego mniej więcej połowa jest uzasadniona, a połowa nie. Oprócz tego duży odsetek zgłoszeń jest kompletnie nonsensowny - ale te nonsensowne wpisy są usuwane niemal od razu. Ze zgłoszonych faktycznych błędów - mniej więcej połowa jest poprawiana, a połowa skutkuje wstawieniem do artów odpowiednich szablonów (doPracowania, weryfikacji itp.) - W sumie poprawianiu ulega średnio 5-10 błędów na dobę.

• Pytania nowicjuszy i Pytania merytoryczne

Pytania nowicjuszy w zasadzie nie są formą kontaktu z czytelnikami. Pytania merytoryczne - to sprawa dość śliska - kiedyś powstały, aby je ja jakość skanalizować i oddzielić od pytań nowicjuszy - ale w zasadzie na wszystkie merytoryczne powinna być odpowiedź - nie udzielamy odpowiedzi na tego rodzaju pytania - poszukaj odpowiedzi samodzielnie w Wikipedii albo innych źródłach :-). Jednak strona ta ma na pewno pozytywny oddźwięk wśród czytelników - może też stanowić pierwszy, oprócz "zgłoś błąd" miejsce gdzie czytelnik wykona pierwszą edycję do Wikipedii... W tej chwili są tam 63 pytania - na których większość została udzielona mniej czy bardziej merytorycznie poprawna i zadowalająca odpowiedź...

• Propozycje tematów

Propozycje tematów to IMHO zupełny niewypał - szansa, że czytelnik doczeka się napisania hasła na które czeka w jakimś rozsądnym czasie jest bliska zeru. Z drugiej strony - czy my powinniśmy w ogóle reagować na propozycje tematów? Wiele ze zgłoszeń to propozycje haseł o błędnych nazwach lub na mało ważne tematy w - rodzaju prośby o napisanie hasła o trzecioligowym zespole w piłce nożnej albo "Tylko spoko, Steffi! - Życie mieszkańców Internatu. Autorka Tina Caspair." :-) IMHO tę listę ogólną należałoby na bieżąco sortować i selekcjonować arty, które faktycznie są warte napisania a potem np: urządzać głosowania za które wziąć się w pierwszej kolejności.

Większy sens IMHO mają propozycje rozdzielone na dziedziny i przypisane do odpowiednich portali - tam jest jakiś ruch - to znaczy, na niektórych portalach przynajmniej ktoś reaguje i czasem nawet napisze jakiś zamówiony artykuł, a także listy te są okresowo przynajmniej sprzątane z głupich i nieprzemyślanych propozycji.

• • Kiedyś, gdy działała WikiFaktoria zajmował się tym Joymaster i chyba Panterka. Nazywało się to "Czerwone cegły biblioteki" i polegało na zaniebieszczaniu zgłaszanych propozycji. Posortowane hasła można by dodawać do Wikiprojektów, a nie posortowane regularnie sortować. Potrzeba tylko kogoś, kto by się zajął sprzątaniem i czyszczeniem z głupot.

• Portale

Portale oprócz gromadzenia wokół nich ludzi zainteresowanych tematem, są też formą kontaktu z czytelnikiem. Mamy ich obecnie już ponad setkę - niestety spora część z nich jest martwa, porzucona w połowie pracy i zapomniana.

• Tablica ogłoszeń

Tablica ogłoszeń, podobnie jak Kawiarnia są właściwie skierowane raczej do edytorów niż czytelników. Może warto by jednak stworzyć Tablicę ogłoszeń dla czytelników i ogólnie dla "świata", w którym by się umieszczało właśnie rzeczy skierowane do nich - do przemyślenia scalenie tego z ew. portalem czytelników

• wykłady na różnych konferencjach

Było tego już z kilkadziesiąt - czy to daje jakiś efekt? Ktoś zna przypadek pozyskania edytorów/stałych czytelników w ten sposób?

• inne

Najczęściej zgłaszane sprawy

• Błędy w artykułach
  • Słuszne i niesłuszne uwagi i jak sobie radzić z niesłusznymi
  • Biografie żyjących osób
  • Artykuły o instytucjach i firmach
• Propozycje nowych tematów
• Pretensje o usunięcie linków zewnętrznych
  • Czy możliwe jest wykorzystanie ODP? (jeśli temat spamu/lz gdzie indziej nie zostanie podjęty)
• Materiały nadsyłane przez czytelników, którzy nie wiedzą, że mogą sami edytować
• Prośby o wykorzystanie materiałów
• Uwagi od różnej maści "racjonalizatorów"
• Zgłaszanie NPA
• Groźby prawne
• Podziękowania.

Propozycje zmian

• Portal dla czytelników
• FAQ tylko dla czytelników
• Zmiana strony głównej - tak aby był bardziej widoczny help dla czytelników i teksty tłumaczące filozofię "Wikipedii"
  • Zmiana Menu - aby oddzielone były tematy dla czytelników i dla edytorów
• Rozdzielenie helpu na "dla czytelników" i dla "edytorów".
• Stworzenie ankiety dla czytelników i okresowe wyciąganie z niej wniosków.
  • Wykonanie wpierw krótkiego pilotażu - w celu sprawdzenia jak będą rozumiane pytania i czy będą trafne odpowiedzi (na temat).
• Co jeszcze?...