Jump to content

Төп нигез мәсләкләр/ Töp nigez mäsläklär

From Meta, a Wikimedia project coordination wiki
This page is a translated version of the page Founding principles and the translation is 50% complete.
Outdated translations are marked like this.

Бар Викимедиа проектлары төп мәсләкләрен уртаклаша. Бу мәсләкләр вакыт узуы белән үзгәрә, камилләшә ала, ләкин алар бар Викимедиа проектларына - боларны шулай ук Викимедиа проектларыннан үсеп чыккан Викимедиа фонды белән бутамау кирәк - нигез салучы идеаллар буларак кала бирә. Викимедиа веб-сәхифәләрендә алып барылган хезмәттәшлектә катнашканда, бу мәсләкләрне хөрмәт итү үзләре өчен кабул итмәгән шәхесләрдән дә көтелә - киресенчә, башка сайтка китүләре мөмкин. Шуның белән килешә алмаганнары яки килешергә теләмәгәннәренә нәтиҗәдә проекттан китергә туры килә.

Бу мәсләкләр арасына түбәндәгеләр керә:

  1. Нейтраль караш (НК, NPOV) - мәгълүмат бирү нигезе.
  2. Күпчелек мәкаләләргә төркәлмичә үзгәртүләр кертү мөмкинлеге.
  3. "Вики-процессның" бар эчтәлек буенча карар чыгаруның төп механизмы булу.
  4. Үзгәртүләр кертү өчен уңайлы һәм дустанә мохитне тудыру.
  5. Эчтәлекнең ирекле лицензия шартларында урнаштырылуы (Free licensing); гамәлдә һәр проект тарафыннан public domain, GFDL, CC-BY-SA яки CC-BY буларак билгеләнә.
  6. Аеруча авыр проблемаларны чишү өчен көч куллануга мөмкинлек калдыру. Гадәт буенча, Инглиз Википедиясендә берәр мөхәррирне катнашудан тыю кебек кайбер ахыр чик мәҗбүри карарларны кабул итү вәкаләтләре Арбитраж шурасына бирелгән. Башка бүлекләр охшаш структураларны булдырды.

Variants

Not all projects follow these principles in the same way.

  • Some apply neutrality by allowing a plurality of items that are individually not neutral (Commons, which says "Commons is not Wikipedia, and files uploaded here do not necessarily need to comply with the Neutral point of view"), or have a simpler principle of 'being fair' (Wikivoyage, which says "Travel guides should not be written from a neutral point of view").
  • Some allow non-wiki modes of collaboration and decision-making in some parts of their process (MediaWiki).
  • Some allow limited use of fair-use media or other media that are not freely licensed.

Шулай ук карагыз/ Şulay uq qarağız